Η βραζιλιάνικη πετρελαϊκή εταιρεία Petrobras έλαβε άδεια για εξερευνητική γεώτρηση πετρελαίου σε θαλάσσια περιοχή κοντά στον Αμαζόνιο, προκαλώντας αντιδράσεις από οικολόγους και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το έργο, που προωθεί ο πρόεδρος Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, έρχεται σε αντίθεση με τις δηλώσεις του για την προστασία του περιβάλλοντος, ενόψει της συνόδου COP30 στη Βραζιλία. Παρά τις αντιδράσεις, η Petrobras διαβεβαιώνει ότι τηρεί όλες τις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις, ενώ η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο θα χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
Πιο αναλυτικά
Η βραζιλιάνικη δημόσια πετρελαϊκή επιχείρηση Petrobras ανακοίνωσε τη Δευτέρα (20/10) ότι έλαβε άδεια εξερευνητικής γεώτρησης για κοιτάσματα πετρελαίου σε θαλάσσια περιοχή ανοικτά του Αμαζονίου, σχέδιο που καταγγέλλουν έντονα οικολόγοι κι επιβεβαιώνεται μερικές εβδομάδες πριν από την COP30 στη Βραζιλία.
Το έργο προώθησε ο βραζιλιάνος κεντροαριστερός πρόεδρος Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα, που θα είναι ο οικοδεσπότης της συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα τον Νοέμβριο στην πόλη Μπελέμ του Αμαζονίου.
Για τους επικριτές του, το πετρελαϊκό έργο αποτελεί σύμβολο των αντιφάσεων του προέδρου Λούλα, που δηλώνει πως επιθυμεί – ταυτόχρονα – να τεθεί στην πρωτοπορία των προσπαθειών αποτροπής της κλιματικής αλλαγής και υπεράσπισης του τροπικού δάσους του Αμαζονίου.
Às vésperas da COP 30, a conferência do clima que acontece em Belém, a Petrobras recebeu nesta segunda-feira (20) o aval do Ibama para perfurar na bacia da Foz do Amazonas.
O processo para essa exploração vem se arrastando por cinco anos e agora a estatal vai pesquisar se existe… pic.twitter.com/vMhJmZ2Hlf
— Jornalismo TV Cultura (@jornal_cultura) October 21, 2025
Η εξερευνητική γεώτρηση αναμένεται να αρχίσει «αμέσως» και θα έχει «διάρκεια πέντε μηνών» με την αξιοποίηση εξοπλισμού που βρίσκεται ήδη επιτόπου, διευκρίνισε ο κολοσσός της πετρελαϊκής βιομηχανίας σε ανακοίνωσή του.
«Η Petrobras ικανοποίησε όλες τις προϋποθέσεις που όρισε το IBAMA (σ.σ. το δημόσιο ινστιτούτο περιβάλλοντος και ανανεώσιμων φυσικών πόρων), τηρώντας πλήρως τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης», διαβεβαίωσε η Petrobras.
Η άδεια αφορά συγκεκριμένα εξερεύνηση δυνητικού κοιτάσματος «σε ύδατα μεγάλου βάθους, 500 χιλιόμετρα από το στόμιο του Αμαζονίου και 175 χιλιόμετρα από την ακτή».
Βρίσκεται σε αχανή θαλάσσια περιοχή γνωστή ως Margem Equatorial («περιθώριο του Ισημερινού»), όπου η γειτονική Γουιάνα έχει ανακοινώσει τον εντοπισμό πελώριων κοιτασμάτων πετρελαίου.
Brazil’s state-controlled energy company received approval to explore for oil near the mouth of the Amazon River, capping a yearslong standoff with environmental regulators over access to a basin thought to hold vast amounts of crude https://t.co/vI4HzkINhp
— Bloomberg (@business) October 20, 2025
Το IBAMA σημείωσε από την πλευρά του ότι εξέδωσε την άδεια «έπειτα από αυστηρή διαδικασία».
«Η έγκριση αυτή σαμποτάρει την COP30 και αντιβαίνει στον ηγετικό ρόλο για το κλίμα που διεκδικεί ο πρόεδρος Λούλα στη διεθνή σκηνή», σχολίασε δηκτικά η συλλογικότητα Observatório do Clima («Παρατηρητήριο του Κλίματος»).
Η συμμαχία αυτή μη κυβερνητικών οργανώσεων ξεκαθάρισε πως πρόθεσή της είναι να «προσφύγει στη δικαιοσύνη» καταγγέλλοντας τις «παρανομίες» και «τεχνικές παραλείψεις» στη διαδικασία αδειοδότησης, στο πλαίσιο προσπάθειας με σκοπό «να ακυρωθεί» το πετρελαϊκό έργο.
«Νέο σύνορο»
Η Βραζιλία κατατάσσεται όγδοη στον κόσμο ως προς την παραγωγή πετρελαίου, που ανερχόταν σε 3,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2024. Πάντως, η μισή από την ενέργεια που καταναλώνει προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
«Το περιθώριο του Ισημερινού αντιπροσωπεύει το μέλλον της ενεργειακής εθνικής κυριαρχίας μας. Υπερασπιζόμαστε μια εξερεύνηση με πλήρη περιβαλλοντική υπευθυνότητα, με τήρηση των διεθνών προτύπων», ανέφερε μέσω X ο Αλεσάντρ Σιλβέιρα, ο βραζιλιάνος υπουργός Ενέργειας.
«Μέσω αυτής της εξερεύνησης, η εταιρεία επιδιώκει να συγκεντρώσει περισσότερες γεωλογικές πληροφορίες και να αποτιμήσει την παρουσία πετρελαίου και αερίου στην περιοχή σε κλίμακα (σ.σ. βιώσιμη από σκοπιά) οικονομική. Δεν θα υπάρξει παραγωγή πετρελαίου σε αυτό το στάδιο», διευκρίνισε στην ανακοίνωσή της η Petrobras.
«Ελπίζουμε να εξασφαλίσουμε εξαίρετα αποτελέσματα και να αποδείξουμε την ύπαρξη πετρελαίου στο βραζιλιάνικο τμήμα αυτού του νέου παγκόσμιου ενεργειακού συνόρου», ανέφερε, κατά το ίδιο δελτίο Τύπου, η πρόεδρος της εταιρείας Μάγκντα Σάμπριαχντ.
Ο πρόεδρος Λούλα επιχειρηματολογεί ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο θα χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή μετάβαση.
Όμως για τον Ιλάν Ζουγκμάν, διευθυντή της ΜΚΟ 350.org για τη Λατινική Αμερική, η εξερεύνηση για πετρέλαιο ανοικτά του Αμαζονίου αποτελεί «ιστορικό λάθος».
Amazon Brazil partners with Petrobras to explore use of low-carbon fuels in logistics operations https://t.co/2rAVPTEwVt
— DCD (@dcdnews) October 4, 2025
«Χρειαζόμαστε επειγόντως δίκαιο σχέδιο ενεργειακής μετάβασης, βασισμένο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που σέβεται τους αυτόχθονες λαούς» και άλλες παραδοσιακές κοινότητες, πρόσθεσε.
Το IBAMA είχε αρνηθεί στην Petrobras άδεια εξερευνητικής γεώτρησης το 2023, κρίνοντας ότι η εταιρεία δεν παρουσίασε τις απαραίτητες εγγυήσεις για την προστασία της θαλάσσιας πανίδας σε περίπτωση διαρροής αργού.
Η εταιρεία προσέφυγε για να επανεξεταστεί η απόφαση αυτή και η πίεση αυξήθηκε από τον πρόεδρο Λούλα, που δήλωνε πριν από μερικούς μήνες ότι το IBAMA είναι δημόσιος φορέας που ενεργεί σαν να τάσσεται «εναντίον της κυβέρνησης».
Τον Φεβρουάριο, τεχνική γνωμοδότηση του IBAMA που συμβουλεύτηκε το Γαλλικό Πρακτορείο πρότεινε να «απορριφθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση» τονίζοντας τον κίνδυνο «μαζικής απώλειας της βιοποικιλότητας σε θαλάσσιο περιβάλλον ιδιαίτερα ευαίσθητο».
Η έγκριση της άδειας έγινε έπειτα από προεπιχειρησιακές δοκιμές της Petrobras τον Αύγουστο για να δείξει πως διαθέτει τη δυνατότητα έγκαιρης αντίδρασης σε περίπτωση πετρελαιοκηλίδας.
