Ο πίνακας «Ophelia» του John Everett Millais, ένα εμβληματικό έργο της προραφαηλιτικής τέχνης, κρύβει πίσω από τη μελαγχολική του ομορφιά μια δραματική ιστορία. Ο Millais, επιδιώκοντας την απόλυτη ακρίβεια, ζωγράφισε το φυσικό τοπίο πλάι σε ποτάμι για εβδομάδες, ενώ η Elizabeth Siddal, το μοντέλο του, πόζαρε σε παγωμένο νερό, με αποτέλεσμα να αρρωστήσει σοβαρά. Η δημιουργία του πίνακα, που αναπαριστά τη σκηνή της Οφηλίας από τον Άμλετ του Σαίξπηρ, αναδεικνύει την λεπτή γραμμή ανάμεσα στην τέχνη και τη θυσία, υπενθυμίζοντας το κόστος της καλλιτεχνικής εμμονής.
Πιο αναλυτικά
Ο πίνακας «Ophelia» του John Everett Millais θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και εμβληματικά έργα της βρετανικής ζωγραφικής. Ανήκει στον πυρήνα της προραφαηλιτικής τέχνης, με τη λεπτομέρεια, τη φυσικότητα και τον ρομαντικό του λυρισμό να το καθιστούν ένα διαχρονικό σύμβολο μελαγχολικής ομορφιάς.
Ωστόσο, πίσω από την υπνωτιστική γαλήνη της βυθισμένης Οφηλίας, κρύβεται μια ιστορία γεμάτη κακουχία, παγωνιά και πόνο —τόσο για τον καλλιτέχνη όσο και για τη γυναίκα που πόζαρε για εκείνον.
Ο Millais, αποφασισμένος να αποτυπώσει το φυσικό τοπίο με απόλυτη ακρίβεια, πέρασε εβδομάδες ζωγραφίζοντας πλάι σε ένα ποτάμι στην αγγλική εξοχή. Καθόταν εκεί καθημερινά για ώρες, ανάμεσα σε βάλτους, λάσπες και έντομα, επιμένοντας να συλλάβει κάθε απόχρωση του φωτός και της βλάστησης. Όταν ολοκλήρωσε το φόντο, ήρθε η στιγμή να αποδώσει τη μορφή της Οφηλίας —και τότε η δημιουργική του εμμονή πήρε μια επικίνδυνη τροπή.
Το μοντέλο του, η νεαρή Elizabeth Siddal, στάθηκε ξαπλωμένη μέσα σε μια μπανιέρα γεμάτη νερό, φορώντας ένα βαρύ φόρεμα. Ήταν χειμώνας, και για να μη παγώσει, ο ζωγράφος είχε τοποθετήσει κάτω από τη μπανιέρα μικρές λάμπες λαδιού. Όμως κάποια στιγμή οι λάμπες έσβησαν χωρίς εκείνος να το αντιληφθεί. Η Siddal, αφοσιωμένη και διστακτική να διακόψει τη συγκέντρωσή του, παρέμεινε στο παγωμένο νερό για ώρες, μέχρι που αρρώστησε σοβαρά. Ο πατέρας της απαίτησε αποζημίωση για τα ιατρικά έξοδα, την οποία ο Millais τελικά κατέβαλε —ίσως με τύψεις, ίσως με την αίσθηση πως η τέχνη του είχε περάσει τα όρια.
Η «Οφηλία» αναπαριστά τη γνωστή σκηνή από τον Άμλετ του Σαίξπηρ, όπου η ηρωίδα, βυθισμένη στη θλίψη, παραδίδεται στα νερά ενός ποταμού. Ωστόσο, η ιστορία πίσω από τη δημιουργία της δίνει στο έργο ένα ακόμη πιο σκοτεινό υπόστρωμα: μια γυναίκα που σχεδόν πέθανε για να αποδοθεί με ρεαλισμό η εικόνα μιας άλλης γυναίκας που χάνεται μέσα στη μελαγχολία.
Σήμερα, ο πίνακας δεν θεωρείται απλώς ένα αριστούργημα αισθητικής. Είναι μια υπενθύμιση της λεπτής γραμμής ανάμεσα στη δημιουργία και τη θυσία.
Η «Οφηλία» του Millais δεν είναι μόνο η αποθέωση της ομορφιάς και της ποίησης, αλλά και μια σιωπηλή μαρτυρία του τι μπορεί να κοστίσει η τέχνη —όταν το πάθος για την τελειότητα ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια.
