Η Γαλλία βρίσκεται σε κρίσιμο πολιτικό σταυροδρόμι, καθώς ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πρέπει να ορίσει νέο πρωθυπουργό, με τη χώρα να αντιμετωπίζει πολιτικό αδιέξοδο και οικονομικές προκλήσεις. Ο νέος πρωθυπουργός θα είναι ο έκτος επί των ημερών του Μακρόν και θα πρέπει να διαχειριστεί το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας, ενώ η πολιτική αστάθεια απειλεί την οικονομία της χώρας και της Ευρώπης. Οι υποψήφιοι περιλαμβάνουν πολιτικούς από διάφορους χώρους, όπως ο Ζαν-Λουί Μπορλό, ο Σεμπαστιέν Λεκορνί, και ο Ολιβιέ Φορ, με τον Μακρόν να εξετάζει επιλογές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διακομματική συνεργασία ή ακόμη και σε πρόωρες εκλογές, αν αποτύχει η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης.
Πιο αναλυτικά
Αν κάποιος αναζητά βραχυπρόθεσμη απασχόληση με κύρος, καλό μισθό, παροχές και διαμονή στο κέντρο του Παρισιού, υπάρχει μια θέση ανοιχτή, αυτή του πρωθυπουργού της Γαλλίας. Είναι μία κρίσιμη μέρα για τη χώρα, καθώς μέχρι το βράδυ, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, αναμένεται να ορίσει νέο πρωθυπουργό, όπως έχει ανακοινώσει το γραφείο του και στο Παρίσι επικρατεί έντονη φημολογία σχετικά με το ποιος θα αναλάβει την «ηλεκτρική καρέκλα».
Η Γαλλία παραμένει βυθισμένη σε πολιτικό αδιέξοδο, έχοντας αλλάξει διαδοχικούς πρωθυπουργούς, από τότε που ο Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές στα μέσα του 2024, στις οποίες δεν αναδείχθηκε αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, νέος πρωθυπουργός θα είναι ο έκτος επί των ημερών του Μακρόν, από τότε που ο πρόεδρος επανεξελέγη το 2022, και θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα ιδιαιτέρως δύσκολο έργο: να διαπραγματευτεί έναν προϋπολογισμό που θα μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας, τη στιγμή που εντείνονται οι φόβοι πως η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης έχει καταστεί ακυβέρνητη, τροφοδοτώντας μία αβεβαιότητα που θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την Ευρώπη.
Το υψηλό δημόσιο χρέος της χώρας έχει καταστήσει επιτακτική την ανάγκη για διακομματική συμφωνία σχετικά με τις περικοπές δαπανών, ωστόσο οι βαθιές πολιτικές διαφωνίες εξακολουθούν να εμποδίζουν την επίτευξη συναίνεσης.
Ο χρόνος πιέζει τον Εμανουέλ Μακρόν να λάβει μία απόφαση, καθώς σύμφωνα με το γαλλικό Σύνταγμα, η κυβέρνηση πρέπει να καταθέσει το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2026 στη Βουλή έως τη Δευτέρα. Μία ενδεχόμενη αποτυχία. θα μπορούσε να εντείνει την πολιτική αστάθεια στη χώρα και να επιβαρύνει περαιτέρω την ήδη υπερχρεωμένη οικονομία της Γαλλίας.
Πάντως, ο ασκών χρέη υπουργού Οικονομικών, Ρολάν Λεσκίρ, διαβεβαίωσε ότι ο προϋπολογισμός για το 2026 θα εγκριθεί και η Γαλλία θα τηρήσει τις ευρωπαϊκές δημοσιονομικές δεσμεύσεις της. «Υπάρχει μια πλειοψηφία βουλευτών που επιθυμούν σταθερότητα και συμφωνούν σε ένα βασικό σημείο: η Γαλλία χρειάζεται έναν προϋπολογισμό για το 2026 που να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις μας απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους – και αυτό ακριβώς θα συμβεί», δήλωσε από το Λουξεμβούργο.
«Αυτή μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία», δήλωσε η εκπρόσωπος της κυβέρνησης, Ορόρ Μπερζέ, στον ραδιοφωνικό σταθμό RTL την Πέμπτη. «Πιστεύω ότι αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για τους πολιτικούς να ανακτήσουν την αξιοπιστία τους… όλα αυτά ενισχύουν μόνο τις πιθανότητες και τις δυνατότητες της ακροδεξιάς να αναλάβει την εξουσία».
Ο τυχερός (ή άτυχος) που θα αναλάβει θα διαδεχθεί τον Σεμπαστιέν Λεκορνί, του οποίου η κυβέρνηση παραιτήθηκε τη Δευτέρα, έπειτα από μια θητεία που διήρκεσε μόλις 27 ημέρες ή, όπως σχολιάζουν τα γαλλικά μέσα, «ούτε καν δύο εβδομάδες κοινοβουλευτικού βίου».
Τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ως πιθανούς υποψήφιους τον ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ολιβιέ Φορ, τον πρώην σοσιαλιστή πρωθυπουργό Μπερνάρ Καζνέβ, καθώς και τον κεντρώο πολιτικό Ζαν-Λουί Μπορλό, ο οποίος έχει υπηρετήσει σε κυβερνήσεις υπό τους Ζακ Σιράκ και Νικολά Σαρκοζί.
Ωστόσο, μεγαλύτερα ερωτήματα παραμένουν σχετικά με το τι θα ακολουθήσει την ανακοίνωση του ονόματος του πρωθυπουργού. Αν και αυτός αποτύχει, ο Μακρόν θα αναγκαστεί να εξετάσει πολύ δυσάρεστες επιλογές. Μπορεί ακόμη και να παραιτηθεί, δύο χρόνια πριν από τη λήξη της θητείας του, κάτι που έχει αρνηθεί επανειλημμένα. Ή, θα μπορούσε να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, γεγονός που θα μπορούσε να φέρει την άκρα δεξιά πιο κοντά από ποτέ στην εξουσία.
Ας δούμε το προφίλ μερικών υποψηφίων
Ένας “αρχηγός ομάδας”
Ο Ζαν-Λουί Μπορλό, πρώην υπουργός και πρώην ιδιοκτήτης της ποδοσφαιρικής ομάδας Valenciennes, έχει ακουστεί τα τελευταία 24ωρα στους διαδρόμους του Μεγάρου των Ηλυσίων ως πιθανός υποψήφιος για τη θέση του πρωθυπουργού.
Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματά του, σύμφωνα με κυβερνητικό σύμβουλο που μίλησε ανώνυμα στο Politico: «Δεν θα είναι ο άνθρωπος που θα χρειάζεται την άδεια του προέδρου για να πάει… στην τουαλέτα».
Ο Μπορλό, όπως και ο Μακρόν, προέρχεται από το κεντρώο χώρο, αλλά δεν ανήκει στην πολιτική ομάδα του προέδρου. Είναι ο ιδρυτής του μικρού κεντρώου κόμματος UDI και θεωρείται πολύ πιο ανεξάρτητος από τον Μακρόν σε σχέση με άλλους κεντρώους πολιτικούς.
Όπως ανέφερε σύμβουλος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος Renaissance του Μακρόν, ο Μπορλό είναι ένας πολιτικός που «μπορεί να μιλήσει στην Αριστερά» και δεν θα θεωρηθεί «τόσο ανοιχτά άνθρωπος του Μακρόν».
Ο ηγέτης των Συντηρητικών, Μπρουνό Ρεταγιό, δήλωσε ότι μίλησε με τον Ζαν-Λουί Μπορλό το πρωί της Πέμπτης και τον περιέγραψε ως έναν άνθρωπο «ανατρεπτικό», που δεν ανήκει στην Αριστερά αλλά ούτε είναι κοντά στον Μακρόν, δύο βασικά κριτήρια, όπως είπε, για να στηρίξει έναν νέο πρωθυπουργό.
Ωστόσο, η Γαλλία χρειάζεται έναν πρωθυπουργό έτοιμο για μάχη, και ο Μπορλό έχει αποσυρθεί από την πρώτη γραμμή της πολιτικής από το 2014.
Παράλληλα, το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο ενδέχεται να καθορίσει την τύχη της επόμενης κυβέρνησης, έχει ήδη δώσει το σήμα ότι ο Μπορλό δεν θα ήταν αποδεκτός.
Ένας “πολεμιστής-μοναχός”
Ο Σεμπαστιέν Λεκορνί ορκίζεται ότι δεν ενδιαφέρεται για την πρωθυπουργία. Ωστόσο, κυκλοφορούν φήμες ότι επιδιώκει να επανακτήσει το αξίωμά του. Ο Λεκορνί παραιτήθηκε τη Δευτέρα το πρωί από τη θέση του πρωθυπουργού, προκαλώντας την τρέχουσα πολιτική κρίση, αλλά στη συνέχεια ο Μακρόν του ανέθεσε να βρει λύση μέσα σε 48 ώρες.
Ο 39χρονος πέρασε τις επόμενες δύο ημέρες πραγματοποίησε συναντήσεις με πολιτικές παρατάξεις απ’ όλο το φάσμα και εμφανίστηκε αισιόδοξος για την πορεία των συνομιλιών στις λίγες δημόσιες δηλώσεις του. Σε συνέντευξή του το βράδυ της Τετάρτης, είπε ότι εργάζεται πάνω σε ένα προσχέδιο προϋπολογισμού που θα μπορούσε να αποτελέσει αφετηρία για τις συζητήσεις στο κοινοβούλιο.
Αν όλα πηγαίνουν τόσο καλά, γιατί παραιτήθηκε λοιπόν; Αυτό ήταν το κεντρικό ερώτημα των εικασιών, που κορυφώθηκαν αυτή την εβδομάδα, όταν οι συνεργάτες του αναγκάστηκαν να διαψεύσουν δημοσίευμα της εφημερίδας Le Parisien, σύμφωνα με το οποίο επρόκειτο να οριστεί ξανά πρωθυπουργός.
Ο πρώην υπουργός Άμυνας προσπάθησε ο ίδιος να διαψεύσει τις φήμες στη συνέντευξή του, δηλώνοντας: «Είμαι ένας πολεμιστής μοναχός, η αποστολή μου ολοκληρώθηκε».
Και υπάρχουν λόγοι να τον πιστέψει κανείς. Ο Λεκορνί θεωρείται πιστός υπηρέτης του Μακρόν, και ο διορισμός ενός πρωθυπουργού τόσο στενά συνδεδεμένου με τον πρόεδρο, του οποίου η δημοτικότητα έπεσε σε νέο χαμηλό αυτή την εβδομάδα, θα ήταν σαν να ρίχνει λάδι στη φωτιά της τρέχουσας πολιτικής κρίσης.
Ένας συμμαθητής από την αντιπολίτευση
Θα αποκτήσει τελικά η Αριστερά την ευκαιρία να κυβερνήσει τη Γαλλία; Αυτή την εβδομάδα, διέρρευσαν φήμες ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ίσως εξετάζει το ενδεχόμενο διορισμού ενός πρωθυπουργού από τον χώρο της Αριστεράς, μετά την πτώση τριών διαδοχικών κεντρώων και κεντροδεξιών κυβερνήσεων μέσα σε έναν χρόνο.
Ο Μπορίς Βαγιό, επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην Εθνοσυνέλευση, φαίνεται να είναι ένα από τα επικρατέστερα ονόματα. Ήταν συμμαθητής του Μακρόν στην περίφημη Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης (ENA), δηλαδή τη σχολή που έχει αναδείξει πολλούς Γάλλους προέδρους, και οι δυο τους είχαν συνεργαστεί στο προεδρικό μέγαρο των Ηλυσίων υπό τον Φρανσουά Ολάντ, προτού ο Μακρόν εγκαταλείψει το Σοσιαλιστικό Κόμμα για να ιδρύσει το δικό του κεντρώο πολιτικό κίνημα.
Ο ίδιος ο Βαγιό δήλωσε ότι οι Σοσιαλιστές έχουν «εκφράσει τη διαθεσιμότητά τους να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας, με αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης».
Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Ο Μακρόν δεν επιθυμεί έναν πρωθυπουργό που θα αποκλίνει από τη δική του πολιτική ατζέντα. Παράλληλα, οι συντηρητικοί έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα στηρίξουν πρωθυπουργό προερχόμενο από την Αριστερά, κάτι που σημαίνει πως ένας σοσιαλιστής πρωθυπουργός θα χρειαζόταν σιωπηρή υποστήριξη από τους κεντρώους και το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα «Ανυπότακτη Γαλλία» του Ζαν-Λικ Μελανσόν.
Μια πινελιά από Ντράγκι
Μια ακόμη πιθανή διέξοδος για τον Γάλλο πρόεδρο θα μπορούσε να είναι ο διορισμός ενός τεχνοκράτη πρωθυπουργού, στα πρότυπα του Μάριο Ντράγκι, ικανού να επιτύχει συμβιβασμό και να χαμηλώσει τη θερμοκρασία της πολιτικής κρίσης.
Ο Πιερ Μοσκοβισί, επικεφαλής του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Γαλλίας, φαίνεται να είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για τη θέση. Πρώην σοσιαλιστής, διαθέτει ένα λαμπρό βιογραφικό: έχει διατελέσει Ευρωπαίος Επίτροπος και υπουργός τόσο υπό τον Φρανσουά Ολάντ (σοσιαλιστής) όσο και υπό τον Ζακ Σιράκ (συντηρητικός).
Ως επικεφαλής του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο Μοσκοβισί γνωρίζει άριστα την οικονομική κατάσταση της χώρας και πού μπορούν να γίνουν περικοπές ώστε να μειωθεί το γαλλικό δημοσιονομικό έλλειμμα.
Ο πιθανός γεφυροποιός
Ο πρώην πρωθυπουργός στην τελευταία φάση της προεδρίας του Φρανσουά Ολάντ, Μπερνάρ Καζνέβ, προσφέρει στον Μακρόν μια πιθανή «γέφυρα» προς την Αριστερά, χωρίς ταυτόχρονα να αποξενώνει πλήρως την κεντροδεξιά.
Ο 62χρονος σήμερα πολιτικός, είχε ιδρύσει το 2023 το πολιτικό κίνημα «La Convention», μια πρωτοβουλία για μια «αξιόπιστη και φιλόδοξη» εναλλακτική για την Αριστερά. Έχει εκφράσει δημοσίως την αντίθεσή του στις φιλοεπιχειρηματικές πολιτικές του Μακρόν, αλλά θεωρείται μετριοπαθής.
Το όνομά του είχε πέσει στο τραπέζι και το 2024, όταν επελέγη τελικά Μισέλ Μπαρνιέ.
Ο άνθρωπος που θέλει να γίνει πρωθυπουργός
Επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS), ο 57χρονος Ολιβιέρ Φορ, δηλώνει εδώ και μήνες ότι θέλει να γίνει πρωθυπουργός, διαμηνύοντας πως αν συνέβαινε αυτό, θα διατηρούσε κάποιους υπουργούς του Μακρόν στην κυβέρνησή του.
Έχει διατελέσει βουλευτής από το 2012 και ήταν κεντρική μορφή στη συγκρότηση της ευρείας αριστερής συμμαχίας στις βουλευτικές εκλογές του 2024.
Ωστόσο, μια ξεκάθαρη στροφή στους Σοσιαλιστές μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις στους κόλπους του κεντροδεξιού κόμματος των Ρεπουμπλικανών, οι οποίοι πιθανόν να κρίνουν την επιβίωση ή την πτώση της επόμενης κυβέρνησης σε ψήφο εμπιστοσύνης.