Η ένταση ξεχείλισε την Δευτέρα στους διαδρόμους της γαλλικής πολιτικής σκηνής, μόλις λίγες ώρες αφότου ανακοινώθηκε η νέα κυβέρνηση του Σεμπαστιάν Λεκορνί και λιγότερο από ένα μήνα μετά τον διορισμό του, αφού ο πρωθυπουργός των 27 ημερών, στην Γαλλία, παραιτήθηκε μαζί με την κυβέρνησή του.

Στη συνέχεια, αργά το απόγευμα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι είχε ζητήσει από τον απερχόμενο πρωθυπουργό να παραμείνει για ακόμη δύο ημέρες στην θέση του, σε μια τελευταία προσπάθεια να βρεθεί διέξοδος από την ταχέως επιδεινούμενη πολιτική κρίση της χώρας. Η φόρμουλα που βρήκε ο Μακρόν ήταν να διεξάγει ο παραιτηθείς Λεκορνί, τελικές διαπραγματεύσεις με τα κόμματα, «για τον καθορισμό μιας πλατφόρμας δράσης και σταθερότητας για τη χώρα».

Η εξέλιξη προκάλεσε σοκ, καθώς τα γεγονότα υποδηλώνουν ότι η Γαλλία, το δεύτερο πιο πυκνοκατοικημένο μέλος της ΕΕ, καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο να κυβερνηθεί, σχολιάζει ο Guardian.

Τι συνέβη

Ο Λεκoρνί, που διορίστηκε πριν από 27 ημέρες, υπέβαλε την παραίτησή του και της κυβέρνησής του τη Δευτέρα, μόλις 12 ώρες μετά την ανακοίνωση των βασικών μελών του υπουργικού του συμβουλίου. Έγινε ο πιο σύντομος σε θητεία πρωθυπουργός στη σύγχρονη ιστορία της Γαλλίας.

Ο 39χρονος πρώην υπουργός Άμυνας, στενός σύμμαχος του Εμανουέλ Μακρόν, ήταν ο πέμπτος πρωθυπουργός της Γαλλίας από την επανεκλογή του προέδρου το 2022 και ο τρίτος από τότε που ο Μακρόν διέλυσε το κοινοβούλιο και προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές το περασμένο καλοκαίρι.

Ο Λεκορνί απέδωσε την παραίτησή του στην κομματική αδιαλλαξία, λέγοντας ότι ήταν «έτοιμος να συμβιβαστεί, αλλά κάθε κόμμα ήθελε όλα τα άλλα κόμματα να υιοθετήσουν πλήρως το δικό του πρόγραμμα». «Δεν θα χρειαζόταν πολύ για να λειτουργήσει», αλλά «οι κομματικές στάσεις» και «κάποιοι εγωισμοί» εμπόδιζαν την πρόοδο, είπε.

Η αποχώρησή του προκάλεσε ανησυχία στις αγορές, με τον δείκτη CAC 40 να σημειώνει πτώση 2% και το ευρώ 0,7%. Ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ της Γαλλίας είναι ο τρίτος υψηλότερος στην ΕΕ μετά την Ελλάδα και την Ιταλία, σχεδόν διπλάσιος από το 60% που επιτρέπουν οι κανόνες της ΕΕ – όπως και το προβλεπόμενο έλλειμμα προϋπολογισμού σχεδόν 6%.

Έπειτα από συνάντηση με τον Μακρόν στο Ελιζέ, ο Λεκορνί δήλωσε ότι συμφώνησε με το αίτημα του προέδρου για μια τελευταία προσπάθεια στις διαπραγματεύσεις. Θα ενημέρωνε τον Μακρόν μέχρι την Τετάρτη το βράδυ «εάν αυτό είναι δυνατό ή όχι», είπε.

Γιατί συνέβη;

Οι ρίζες της κρίσης βρίσκονται στις πρόωρες γενικές εκλογές του 2024, που οδήγησαν σε ένα κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία, διαιρεμένο σε τρεις περίπου ίσες ομάδες: την αριστερά, την άκρα δεξιά και την κεντροδεξιά συμμαχία του Προέδρου της Δημοκρατίας, χωρίς καμία ομάδα να φτάνει σε σαφή πλειοψηφία.

Η δημοσιονομική κρίση της Γαλλίας έχει προσθέσει στην αστάθεια, όπως και οι προεδρικές εκλογές του 2027. Ο Μακρόν δεν μπορεί να ξαναθέσει υποψηφιότητα, και καθώς κάθε κόμμα θέλει να καθορίσει τη θέση του πριν από την ψήφο, η εύρεση κοινού τόπου στο κοινοβούλιο έχει γίνει ακόμα πιο δύσκολη.

Ο Λεκορνί αντιμετώπισε το δύσκολο έργο να περάσει έναν προϋπολογισμό λιτότητας από την διχασμένη συνέλευση, με στόχο να περιοριστεί το τεράστιο έλλειμμα – μια αποστολή που απέτυχαν οι δύο άμεσοι προκάτοχοί του, Φρανσουά Μπαϊρού και Μισέλ Μπαρνιέ, οι οποίοι απομακρύνθηκαν από τους βουλευτές εξαιτίας του σχεδίου προϋπολογισμού.

Ο άμεσος καταλύτης για την παραίτησή του φαίνεται να ήταν η αντίδραση της κεντροδεξιάς Les Républicains (LR) στη νέα κυβέρνηση. Το κόμμα δήλωσε ότι η σχεδόν αμετάβλητη σύνθεση δεν αντανακλούσε τη «βαθιά ρήξη» με την παρελθοντική πολιτική που είχε υποσχεθεί ο Λεκορνί.

Ωστόσο, η ανακοίνωση των βασικών υπουργών στο νέο Υπουργικό Συμβούλιο, το βράδυ της Κυριακής, προκάλεσε σφοδρή κριτική από όλο το πολιτικό φάσμα, με συμμάχους και αντιπάλους να την κατακρίνουν είτε ως υπερβολικά δεξιά είτε ως ανεπαρκώς δεξιά και να απειλούν να ανατρέψουν τη νέα κυβέρνηση.

Η επιστροφή του Μπρουνό Λεμέρ, υπουργού Οικονομικών του Μακρόν για επτά χρόνια, στην κυβέρνηση ως υπουργού Άμυνας εξόργισε ιδιαίτερα πολιτικούς από τα περισσότερα κόμματα, οι οποίοι το θεώρησαν επιβεβαίωση ότι οι προοδευτικές επιχειρηματικές πολιτικές του Μακρόν δεν τίθενται υπό αμφισβήτηση.

Ωστόσο, η επιστροφή του ήταν τόσο σύντομη όσο και αμφιλεγόμενη. Την Δευτέρα το βράδυ ο Λεμέρ δήλωσε ότι αποχωρεί από την κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να τερματιστεί η κρίση.

Τι μπορεί να ακολουθήσει;

Κυβερνητικές πηγές δήλωσαν στα γαλλικά μέσα ότι ο Μακρόν θα «αναλάβει τις ευθύνες του» εάν η προσπάθεια για έναν τελευταίο συμβιβασμό μέχρι την Τετάρτη αποτύχει. Δεν ήταν αμέσως σαφές τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Ο Μακρόν έχει τρεις βασικές επιλογές, όλες επικίνδυνες και καμία ιδιαίτερα ελκυστική. Πρώτον, θα μπορούσε να ορίσει νέο πρωθυπουργό. Ένα πρόσωπο από το δικό του στρατόπεδο πλέον φαίνεται απίθανο, ενώ ακόμη και ένας μετριοπαθής αριστερός θα αμφισβητούσε τις σκληρά κερδισμένες μεταρρυθμίσεις στις συντάξεις.

Από την άλλη, ο διορισμός ενός καταβεβλημένου δεξιού θα εξόργιζε το αριστερό μπλοκ. Δεδομένης της επιτακτικής ανάγκης να επιτευχθεί ένας ελάχιστος βαθμός συναίνεσης για να περάσει τουλάχιστον ο φετινός προϋπολογισμός, ορισμένοι αναλυτές προτείνουν να στραφεί σε έναν τεχνοκράτη ανεξάρτητο από κόμματα.

Δεύτερον, θα μπορούσε να διαλύσει την εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, μια κίνηση που έχει δηλώσει ότι διστάζει να κάνει και η οποία, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, πιθανόν να οδηγήσει σε ένα ακόμη διχασμένο κοινοβούλιο ή ενδεχομένως σε μια άκρα δεξιά κυβέρνηση.

Το αντι-μεταναστευτικό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν και του Τζόρνταν Μπαρντέλα έκανε σαφές τη Δευτέρα ότι αυτή είναι η προτιμώμενη επιλογή τους, καλώντας τον Μακρόν να διαλύσει το κοινοβούλιο και να διεξάγει νέες εκλογές.

Η τελευταία επιλογή του θα ήταν να παραιτηθεί, αλλά και πάλι έχει επανειλημμένα αποκλείσει την παραίτηση πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2027. Αυτές οι εκλογές θεωρούνται ιστορικό σταυροδρόμι για την γαλλική πολιτική, με τη Μαρίν Λεπέν να αισθάνεται ότι έχει την καλύτερη ευκαιρία που είχε ποτέ για να αναλάβει την εξουσία, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Η ριζοσπαστική αριστερά η Ανυπότακτη Γαλλία επανέλαβε και αυτή τις μακροχρόνιες εκκλήσεις της να παραιτηθεί ο πρόεδρος Μακρόν.