Η τουρκική εφημερίδα Yeni Safak μεταδίδει ότι η συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ, την Πέμπτη, στον Λευκό Οίκο, μπορεί να επισφραγιστεί με την υπογραφή μιας κρίσιμης συμφωνίας για την ανάπτυξη μικρών αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων (SMR) στην Τουρκία, εξέλιξη που θα δώσει νέα διάσταση στην ενεργειακή στρατηγική της Άγκυρας.

Η πληροφορία αυτή έρχεται σε μια περίοδο εντατικών διαβουλεύσεων μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ, τόσο για τα ενεργειακά όσο και για τα εξοπλιστικά ζητήματα.

Μαχητικά και επιβατικά αεροσκάφη

Ο Τούρκος πρόεδρος, μιλώντας στην εκπομπή «Special Report» του Fox News, αποκάλυψε ότι σκοπεύει να θέσει εκ νέου στο τραπέζι το ζήτημα της ένταξης της χώρας του στο πρόγραμμα των μαχητικών F-35 κατά τη διάρκεια της κατ’ ιδίαν συνάντησής του με τον Τραμπ.

«Αυτή τη στιγμή πρόκειται να διαπραγματευτούμε ξανά το θέμα αυτό. Αναμένουμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα κάνουν επίσης ό,τι πρέπει να κάνουν – τόσο για τα F-35 όσο και για το ζήτημα των F-16 και την παραγωγή, συντήρηση τους κ.λπ.», σημείωσε ο Ερντογάν.

Από την πλευρά του, ο Τραμπ με ανάρτησή του στο Truth Social επιβεβαίωσε τη συνάντηση της 25ης Σεπτεμβρίου στον Λευκό Οίκο, δηλώνοντας: «Εργαζόμαστε σε πολλές εμπορικές και στρατιωτικές συμφωνίες με τον Πρόεδρο [Ερντογάν], συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης κλίμακας αγοράς αεροσκαφών Boeing, μιας σημαντικής συμφωνίας για τα F-16, και τη συνέχιση των συζητήσεων για τα F-35, τις οποίες αναμένουμε να ολοκληρώσουμε θετικά».

Ο Τραμπ πρόσθεσε πως «Ο πρόεδρος Ερντογάν και εγώ είχαμε πάντα πολύ καλές σχέσεις. Ανυπομονώ να τον δω».

Bloomberg: Η Άγκυρα σχεδιάζει να αγοράσει εκατοντάδες επιβατικά αεροπλάνα

Σύμφωνα με το Bloomberg News, ο Ερντογάν σχεδιάζει την αγορά εκατοντάδων επιβατικών αεροπλάνων της Boeing και μαχητικών αεροσκαφών της Lockheed Martin, ενώ πιέζει ώστε μέρος της παραγωγής εξαρτημάτων να πραγματοποιείται στην Τουρκία.

Ο Ερντογάν επιδιώκει να αντισταθμίσει τις πληρωμές για τις αμερικανικές αγορές με συμφωνίες για τουρκικά προϊόντα αξίας άνω των 10 δισ. δολαρίων, αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν το θέμα.

Το Reuters σημειώνει ότι δεν έχει καταφέρει να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες από ανεξάρτητη πηγή.

Οι πυρηνικοί αντιδραστήρες

Παράλληλα, στο ενεργειακό μέτωπο, η Άγκυρα προχωρά σε στρατηγικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για την υιοθέτηση της τεχνολογίας των μικρών αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων (SMR), που χαρακτηρίζονται οικονομικότεροι, πιο ευέλικτοι και ασφαλείς σε σχέση με τους παραδοσιακούς πυρηνικούς σταθμούς.

Η συμφωνία, η οποία αναμένεται να υπογραφεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όπου ο Τραμπ θα υποδεχθεί τον Ερντογάν στην Ουάσινγκτον, εκτιμάται ότι θα αυξήσει σημαντικά τη δυναμική της Τουρκίας στην πυρηνική ενέργεια, θα δώσει ώθηση στη μεταφορά τεχνογνωσίας και θα εξασφαλίσει πρόσβαση σε νέους χρηματοδοτικούς πόρους, αναφέρει η Yeni Safak.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters από το 2024, η Τουρκία βρισκόταν σε συζητήσεις με τις ΗΠΑ τόσο για μεγάλης κλίμακας πυρηνικά εργοστάσια όσο και για SMR, όπως είχε δηλώσει τότε ο ανώτερος αξιωματούχος του τουρκικού Υπουργείου Ενέργειας, Γιουσούφ Τζεϊλάν στο ειδησεογραφικό πρακτορείο.

«Οι ΗΠΑ δείχνουν σοβαρό ενδιαφέρον για τον στόχο της Τουρκίας να αυξήσει τη δυναμικότητα πυρηνικής ενέργειας και να κατασκευάσει νέους σταθμούς», είχε πει χαρακτηριστικά.

«Διαπραγματευόμαστε με τις ΗΠΑ τόσο για μεγάλης κλίμακας εργοστάσια όσο και για μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες. Πρόκειται για δήλωση πρόθεσης», πρόσθεσε.

Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τζεφ Φλέικ, είχε επίσης δηλώσει στο Reuters ότι η τουρκική πλευρά «μας μίλησε για την κατασκευή μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων». Όπως σημείωσε, «εργαζόμαστε μαζί τους για να μειώσουμε την εξάρτησή τους (από τη Ρωσία) με όποιον τρόπο μπορούμε».

Η συμφωνία με την Ουάσινγκτον θεωρείται πως θα ανοίξει νέο κεφάλαιο στη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της ενέργειας, με την Τουρκία να φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε περιφερειακό κόμβο πυρηνικών τεχνολογιών.

Κατάργηση δασμών σε αμερικανικά προϊόντα

Στο εμπορικό πεδίο, η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες την κατάργηση των πρόσθετων δασμών που είχε επιβάλει το 2018 σε ορισμένα αμερικανικά προϊόντα, σε αντίποινα για τους τότε περιορισμούς των ΗΠΑ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορίου, οι δασμοί που αίρονται αφορούν αυτοκίνητα, ποτά, καπνικά προϊόντα, καλλυντικά και ορισμένα προϊόντα διατροφής, διευκολύνοντας την εξομάλυνση του εμπορικού κλίματος ανάμεσα στις δύο χώρες.