Στην 89η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ένα μοναδικό δάσος γεμάτο έντομα ζωντανεύει, προσφέροντας επικές μάχες και υπερήρωες, εμπνευσμένους από τη φαντασία και τη φύση.
Ο Δημήτρης Αβτζής, ερευνητής στη Δασική Εντομολογία, δημιουργεί μικρο-σκηνές ζωής με έντομα, μετατρέποντάς τα σε ήρωες για να φέρει τον κόσμο των εντόμων πιο κοντά στα παιδιά.
Με εκθέματα που θυμίζουν σκηνές από ταινίες φαντασίας, ο Αβτζής επιδιώκει να εκπαιδεύσει και να εμπνεύσει, παρουσιάζοντας τα έντομα ως συναρπαστικά πλάσματα με μοναδικές "υπερδυνάμεις".
Η συλλογή του, που περιλαμβάνει ελληνικά έντομα, έχει κερδίσει το ενδιαφέρον εκπαιδευτικών και παιδιών, προσφέροντας ένα διαδραστικό ταξίδι γνώσης και φαντασίας.
Πιο αναλυτικά
Στο Ξύλινο Δασικό Περίπτερο της Δασικής Υπηρεσίας, ο κόσμος της δασικής εντομολογίας ζωντανεύει μέσα από εκθέματα που θυμίζουν σκηνές από ταινία κινουμένων σχεδίων: σκαθάρια σε μάχες (Κολεόπτερα), πεταλούδες – υπερήρωες (Λεπιδόπτερα), λιβελούλες (Οδοντόγναθα) που μοιάζουν να έχουν ξεπηδήσει από τις σελίδες παιδικού παραμυθιού.
Πίσω από αυτόν τον φανταστικό μικρόκοσμο βρίσκεται ένας επιστήμονας με αγάπη για τη φύση και το παιδί, ο οποίος εδώ και χρόνια «στήνει» μικρο-σκηνές ζωής με εποξική ρητίνη, μετατρέποντας τη γνώση σε εμπειρία και το έντομο… σε ήρωα. Ο στόχος του; Να φέρει αυτόν τον θαυμαστό, αθέατο κόσμο πιο κοντά στα παιδιά – και όχι μόνο στη ΔΕΘ, αλλά και στις σχολικές αίθουσες, τις οποίες έχει ήδη επισκεφθεί πολλάκις.
Για την αγάπη του για την επιστήμη, αλλά και το πώς γεννήθηκε η ιδέα να «ντύσει» τα έντομα με ιστορίες, μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Διευθυντής Ερευνών (Ερευνητής Βαθμίδας Α’) στο αντικείμενο της Δασικής Εντομολογίας, Δημήτρης Αβτζής, ερευνητής στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών του ΕΛΓΟ-Δήμητρα, επισημαίνοντας: «Αντί απλώς να φοβόμαστε τα έντομα, μπορούμε να τα γνωρίσουμε, να τα κατανοήσουμε και -γιατί όχι;- να τα αγαπήσουμε».
«Μάχες» με στρατιές εντόμων και έμπνευση από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών
Ανά περιόδους, όπως μας λέει ο κ. Αβτζής, μαζί με φοιτητές και συνεργάτες που έχουν περάσει από το Εργαστήριο Δασικής Εντομολογίας (ΙΔΕ / ΕΛΓΟ-Δήμητρα), έχουν δημιουργήσει συνθέσεις που θυμίζουν επικές σκηνές: «Έχουμε φτιάξει διάφορες συνθέσεις, ακόμη και μάχες με στρατιές εντόμων, εμπνευσμένες από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», αναφέρει.
«Πρόκειται για έντομα που συλλέχθηκαν σε παγίδες στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικό μέσο για παιδιά. Είναι ένας τρόπος να τα παρουσιάσω με φαντασία, να τα φέρω κοντά στον κόσμο των εντόμων, χωρίς φόβο».
Όταν τα έντομα συναντούν τους ήρωες των κόμικς
«Οι ιστορίες, η μυθολογία και τα κόμικς με μάγευαν από παιδί. Και τα έντομα… είναι απλά συναρπαστικά! Κρύβουν πολύ περισσότερα απ’ όσα φαντάζεται κανείς με μια πρώτη ματιά», λέει με ενθουσιασμό ο κ. Αβτζής.
Κάπως έτσι γεννήθηκε και η ιδέα να «παντρέψει» δύο μεγάλες του αγάπες: τη φαντασία και τη φύση. Το αποτέλεσμα είναι ένα μοναδικό ταξίδι γνώσης, όπου ο μικρόκοσμος του δάσους μεταμορφώνεται σε πεδίο δράσης, περιπέτειας και δημιουργικής φαντασίας για παιδιά. Πριν φτάσει, όμως, στο κοινό, το ταξίδι πέρασε από την πιο αυστηρή επιτροπή – τις κόρες του, ηλικίας 8 και 9 ετών: «Όλα αξιολογήθηκαν πρώτα από τα δικά μου κορίτσια», λέει γελώντας, και προσθέτει: «Ήθελα να δω τον κόσμο αυτό μέσα από τα δικά τους μάτια… και η αλήθεια είναι πως κάποιες από τις παρατηρήσεις τους έδωσαν πραγματικά νέα πνοή στο όλο εγχείρημα».
Από τα έντομα… στους υπερήρωες
Η προσέγγιση του κ. Αβτζή δεν σταματά στη βιτρίνα. Είτε σε επισκέψεις σχολείων στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών είτε όταν προσκαλείται σε σχολικές αίθουσες, παρουσιάζει στα παιδιά ένα διαδραστικό ταξίδι στον κόσμο των εντόμων, γεμάτο χιούμορ, παραδείγματα και παραλληλισμούς με αγαπημένους ήρωες – όπως ο Superman.
«Όταν ρωτάω τα παιδιά για το ποιες σούπερ δυνάμεις έχει ο Superman, όλα βιάζονται να απαντήσουν ότι βγάζει λέιζερ από τα μάτια… Δυστυχώς, τέτοιο έντομο δεν υπάρχει, αλλά κερδίζω την προσοχή τους με άλλες, άγνωστες ιδιότητες». «Ξέρετε, ένα κουνούπι μπορεί να “οσμιστεί” το θύμα του από 1,5 χλμ μακριά; Ή ότι μια μύγα έχει όραση 360 μοιρών;», αναρωτιέται δυνατά και, όπως λέει χαρακτηριστικά, «κεντρίζει και πάλι το ενδιαφέρον τους».
Ποιο έντομο είναι ο Superman του μικρόκοσμου; Η δική του… αδυναμία
«Δύσκολη ερώτηση… Δεν μπορώ να ξεχωρίσω ένα. Για μένα, κάθε έντομο έχει τις δικές του, συναρπαστικές υπερδυνάμεις. Άλλα πετούν, άλλα μιμούνται, άλλα επικοινωνούν με τρόπους που ακόμα μελετάμε. Αν, όμως, με ρωτάτε για προσωπική αδυναμία, θα σας πω ένα μικρό, μάλλον άγνωστο σκαθαράκι: το Pityogenes chalographus, ένα φλοιοφάγο κολεόπτερο. Δεν είναι ο πιο εντυπωσιακός “ήρωας”, αλλά είναι ο δικός μου. Όλοι έχουμε τις αδυναμίες μας», λέει με χαμόγελο.
Μια παρουσίαση που τα παιδιά δεν ξεχνούν
Η παρουσίαση του κ. Αβτζή είναι φτιαγμένη για να εντυπωσιάζει τα παιδιά – και αυτό είναι αρκετό για να κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον τους.
«Τα μικρά, μέχρι το γυμνάσιο, τα κρατάω με άνεση. Από εκεί και πάνω είναι πιο δύσκολο, γιατί αλλάζουν τα ενδιαφέροντά τους. Αλλά και γι’ αυτό είμαι προετοιμασμένος. Με περισσότερες πληροφορίες σχετικές με την ιστορία, τον κινηματογράφο, τη διακόσμηση, τη μουσική και την τεχνολογία, ακόμη και τα μεγαλύτερα παιδιά δείχνουν ενδιαφέρον για κάτι που τους ήταν τελείως άγνωστο». Και η αντίδρασή τους; «Τα μάτια τους φωτίζονται και δεν ξέρουν πού ακριβώς να κοιτάξουν – ανάμεσα στις στρατιές σκαθαριών και τις ιπτάμενες σφήκες», σημειώνει.
Είναι τελικά οι κατσαρίδες το νούμερο ένα έντομο που προκαλεί φόβο; «Στα χρόνια που κάνω τέτοιες παρουσιάσεις, έχω ακούσει τα παιδιά να φοβούνται τα πάντα: από μύγες και ακρίδες, μέχρι το αλογάκι της Παναγίας και… τις πασχαλίτσες», λέει. Ωστόσο, εκφράζει την πεποίθηση ότι στο τέλος της παρουσίασης, κάποια από τα παιδιά αλλάζουν γνώμη. «Εξάλλου, κάποια από τα εκθέματα είναι έτσι διαμορφωμένα, ώστε τα παιδιά να μπορούν να τα αγγίξουν. Και αυτό βοηθά στο να ξεπεράσουν μία από τις μεγαλύτερες φοβίες τους: το άγγιγμα ενός εντόμου», εξηγεί.
Έντομα… made in Greece
Η συλλογή του κ. Αβτζή δεν είναι τυχαία. «Σίγουρα έχω περισσότερα από 300 με 400 είδη εντόμων – αν και δεν τα έχω μετρήσει ποτέ», τονίζει. Όλα τα εκθέματα είναι έντομα της Ελλάδας, με παιδαγωγική στόχευση. Εμπνευσμένα από τα παλιά ένθετα του National Geographic, που έδιναν έντομα σε διαφανή πλαίσια – μόνο που εδώ έχουν ελληνική ταυτότητα.
Με αφορμή τη φετινή 89η ΔΕΘ, ένα μέρος αυτής της συλλογής παρουσιάζεται στο κοιν. «Δανείζομαι χρόνο και χώρο από το Ινστιτούτο και φέρνω αυτή τη συλλογή στην έκθεση για να τη δει ο κόσμος – να δουν τα παιδιά τι φτιάχνουμε», λέει χαρακτηριστικά.
Πάντως, η δουλειά του κ. Αβτζή, έχει ήδη τραβήξει το ενδιαφέρον εκπαιδευτικών -και όχι μόνο. Όπως λέει με χιούμορ: «Αν θέλετε να έρθετε μια μέρα στο Ινστιτούτο, να σας δείξω και τη “μάχη” με τις στρατιές από έντομα – σαν σκηνικό από επική ταινία φαντασίας», λέει με ενθουσιασμό.
Ελ. Αλεξιάδου – ΑΠΕ-ΜΠΕ / photo: eurokinissi
Συνοπτικά
- Στην 89η ΔΕΘ, ο Δημήτρης Αβτζής παρουσιάζει έντομα ως υπερήρωες σε διαδραστικές μικρο-σκηνές για παιδιά.
- Η συλλογή του περιλαμβάνει ελληνικά έντομα, εμπνευσμένα από μυθολογία και κόμικς, προσφέροντας ένα συναρπαστικό ταξίδι γνώσης.
- Η προσέγγιση του Αβτζή ενσωματώνει φαντασία και επιστήμη, δίνοντας έμφαση στις μοναδικές "υπερδυνάμεις" των εντόμων.
- Η έκθεση στοχεύει στην εκπαίδευση και την έμπνευση, αναδεικνύοντας τα έντομα ως εντυπωσιακά και σημαντικά πλάσματα.
