Οι αράχνες εξακολουθούν να υφαίνουν ιστούς σε μικροβαρύτητα; Η απάντηση ήρθε χάρη σε δύο αραχνοειδή, την Αραμπέλα και την Ανίτα, που εκτοξεύτηκαν στο διάστημα το 1973.

Η ιδέα για το πείραμα «Αραχνοειδή» προήλθε αρχικά από μια 17χρονη μαθήτρια λυκείου στη Μασαχουσέτη, την Τζούντιθ Μάιλς. Προφανώς από σύμπτωση, η ίδια πρότεινε την ιδέα το 1972, την ίδια χρονιά που ο Ντέιβιντ Μπόουι κυκλοφόρησε το άλμπουμ The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars.

Η πρότασή της υποβλήθηκε στο πλαίσιο ενός έργου της NASA που επέτρεπε στους φοιτητές να προτείνουν πειράματα στο Skylab, τον πρώτο αμερικανικό διαστημικό σταθμό, ο οποίος πραγματοποίησε για λίγο μερικές αποστολές μεταξύ Μαΐου 1973 και Φεβρουαρίου 1974.

Η NASA λάτρεψε την ιδέα, γι’ αυτό και επιλέχθηκε να αποτελέσει μέρος του Skylab 3, της δεύτερης επανδρωμένης αποστολής του μίνι διαστημικού σταθμού. Δύο θηλυκές ευρωπαϊκές αράχνες κήπου, γνωστές και ως σταυροαράχνες, τοποθετήθηκαν σε δύο μικρά πλαστικά μπουκάλια και εκτοξεύτηκαν σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη στις 28 Ιουλίου 1973. Μόλις όλα ήταν στη θέση τους, η Αραμπέλα μεταφέρθηκε σε μια ειδικά σχεδιασμένη δεξαμενή και αφέθηκε να κάνει τη δουλειά της.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα , η Αραμπέλα αρχικά δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, δημιουργώντας έναν ιστό που ήταν στην καλύτερη περίπτωση «στοιχειώδης». Ωστόσο, τη δεύτερη μέρα, άρχισε να σχηματίζει ολοκληρωμένους ιστούς. Η ομάδα ήθελε πολύ να δει πώς θα εξελισσόταν η κατάσταση, γι’ αυτό και επέκτειναν το πείραμα και εισήγαγαν την Ανίτα στη μέση της αποστολής.

Συνοψίζοντας, οι δύο αράχνες χρειάστηκε λίγο χρόνο για να συνηθίσουν το παράξενο περιβάλλον, αλλά γρήγορα έμαθαν να υφαίνουν ιστούς εξίσου καλά με την εποχή που έπλεκαν στην πατρίδα τους, τον πλανήτη Γη, αν και με λεπτότερο μετάξι.

Αν και οι αράχνες ήταν το αντικείμενο της μελέτης, τα ευρήματα είχαν ως στόχο να απαντήσουν σε ευρύτερα ερωτήματα σχετικά με το πώς η σχεδόν μικροβαρύτητα επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.

Η NASA εξηγεί: «Η γεωμετρική δομή του ιστού μιας αράχνης που υφαίνει σφαίρες παρέχει ένα καλό μέτρο της κατάστασης του κεντρικού νευρικού της συστήματος».

«Δεδομένου ότι η αράχνη ανιχνεύει το δικό της βάρος για να καθορίσει το απαιτούμενο πάχος του υλικού του ιστού και χρησιμοποιεί τόσο τον άνεμο όσο και τη βαρύτητα για να ξεκινήσει την κατασκευή του, η έλλειψη βαρυτικής δύναμης στο Skylab θα παρείχε ένα νέο και διαφορετικό ερέθισμα στην συμπεριφορική απόκριση της αράχνης», πρόσθεσε.

Με άλλα λόγια, η ικανότητα να υφαίνουμε ιστούς θα μπορούσε να μας δώσει πληροφορίες για το πώς το κινητικό και το κεντρικό νευρικό μας σύστημα μπορεί να αντιδράσουν σε εξωγήινες συνθήκες.

Δυστυχώς, καμία από τις δύο αράχνες δεν έζησε για να διηγηθεί την ιστορία. Η Αραμπέλα και η Ανίτα πέθαναν και οι δύο στον διαστημικό σταθμό, πιθανότατα λόγω αφυδάτωσης. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη. Έφυγαν, αλλά δεν ξεχάστηκαν.

Από τη δεκαετία του 1970, αρκετά πειράματα έχουν στείλει αράχνες σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη, σε μια προσπάθεια να διαλευκανθεί ο τρόπος με τον οποίο η ζωή προσαρμόζεται στο διάστημα. Τα τελευταία χρόνια, επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας μελέτησαν τη συμπεριφορά των αραχνών Trichonephila clavipes στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), εστιάζοντας στη συμμετρία των ιστών που ύφαναν.

Στη Γη, οι αράχνες συνήθως κατασκευάζουν ασύμμετρους ιστούς, με το κέντρο να βρίσκεται πιο κοντά στην κορυφή. Αυτό τις τοποθετεί σε καλύτερη θέση για να ορμούν γρήγορα προς τα κάτω, χρησιμοποιώντας τη βαρύτητα, για να παγιδεύουν το θήραμα που χτυπά το κάτω μέρος του ιστού.

Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι οι ιστοί που κατασκευάστηκαν σε σχεδόν μηδενική βαρύτητα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) ήταν πιο συμμετρικοί από αυτούς που περιστρέφονταν στη Γη , με το κέντρο πιο κοντά στη μέση. Παρά το γεγονός ότι δεν είχαν εξελικτική εμπειρία με το διάστημα, οι αράχνες προσάρμοσαν τη συμπεριφορά τους στην κατασκευή ιστών αξιοσημείωτα γρήγορα.

Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ