Στη Νέα Υόρκη ολοκληρώθηκε με ελπιδοφόρο κλίμα η δεύτερη άτυπη Πενταμερής Διάσκεψη για το Κυπριακό, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Στη συνάντηση συμμετείχαν ηγέτες από την Κυπριακή και Τουρκοκυπριακή κοινότητα, καθώς και οι υπουργοί Εξωτερικών των εγγυητριών δυνάμεων.
Καταγράφηκε πρόοδος στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), με τέσσερα από τα έξι αρχικά μέτρα να έχουν υλοποιηθεί, ενώ συμφωνήθηκαν επιπλέον πρωτοβουλίες.
Ο Γκουτέρες ανακοίνωσε νέα συνάντηση τον Σεπτέμβριο και διάσκεψη το 2025 για την αξιολόγηση της προόδου. Η ΕΕ εξέφρασε τη στήριξή της στις διεθνείς προσπάθειες για την επανένωση της Κύπρου.
Πιο αναλυτικά
Σε μια κρίσιμη προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό, ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής (18/7) στη Νέα Υόρκη η δεύτερη άτυπη Πενταμερής Διάσκεψη, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες.
Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο ηγέτης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, Ερσίν Τατάρ, καθώς και οι υπουργοί Εξωτερικών των τριών εγγυητριών δυνάμεων, Ελλάδας, Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου, Γιώργος Γεραπετρίτης, Χακάν Φιντάν και Στίβεν Ντάουτι αντίστοιχα, μαζί με πέντε μέλη από κάθε αντιπροσωπεία.
Η διάσκεψη πραγματοποιήθηκε σε καλό κλίμα, δίνοντας την ευκαιρία για περαιτέρω οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των πλευρών. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ανακοίνωσε νέα συνάντηση με τους δύο ηγέτες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, καθώς και ευρύτερη διάσκεψη προς τα τέλη του 2025, για να αξιολογηθεί η πρόοδος στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Γιώργος Γεραπετρίτης: Επιστροφή του Κυπριακού στην κορυφή της διεθνούς ατζέντας
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Γιώργος Γεραπετρίτης, χαρακτήρισε ως «εξαιρετικά θετική εξέλιξη» την επανεκκίνηση της διαδικασίας για το Κυπριακό. Όπως δήλωσε, «οκτώ χρόνια μετά το Κραν Μοντανά και την αδράνεια που επήλθε, είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι πλέον το Κυπριακό βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του Γενικού Γραμματέα».
Αναφέρθηκε στην εφαρμογή των έξι Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), από τα οποία τέσσερα έχουν ήδη υλοποιηθεί, ενώ συμφωνήθηκαν επιπλέον τέσσερα νέα. Ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε ότι αυτή η πρόοδος δημιουργεί «πρόσφορο έδαφος» για μια ουσιαστική συζήτηση στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι σήμερα αναγκαίο σε έναν κόσμο που βιώνει εμφύλιους σπαραγμούς, πολέμους και μισαλλοδοξία», υπογράμμισε, καλώντας σε συνέχιση της προσπάθειας για την επανένωση της Κύπρου, «τον εθνικό στόχο», σε πλήρη σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Νίκος Χριστοδουλίδης: Μικρή αλλά σημαντική πρόοδος – Στόχος η λύση
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τόνισε μετά το πέρας της διάσκεψης ότι «τα αποτελέσματα της δεύτερης άτυπης διευρυμένης διάσκεψης για το Κυπριακό είναι προς την ορθή κατεύθυνση».
Όπως ανέφερε, «βλέπουμε μια μικρή αλλά σημαντική πρόοδο, βήμα προς βήμα, προς την κατεύθυνση του μεγάλου στόχου που όπως και ο Γενικός Γραμματέας ανέφερε είναι η επανέναρξη των συνομιλιών και η επίλυση του Κυπριακού». Επισήμανε ωστόσο πως καλύτερα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είχαν επιτευχθεί εάν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση.
Ο κ. Χριστοδουλίδης γνωστοποίησε πως έχει προγραμματιστεί νέα συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα τον Σεπτέμβριο, καθώς και διευρυμένη διάσκεψη μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα.
Σε ό,τι αφορά στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχτηκε το αίτημα των Τουρκοκυπρίων για άνοιγμα των οδοφραγμάτων Μιας Μηλιάς και Λουρουτζίνας, αναμένοντας ανταπόκριση από την τουρκική πλευρά. Σχετικά με το οδόφραγμα Αθηένου–Αγλαντζιάς, σημειώθηκε κάποια πρόοδος, αλλά η τουρκική πλευρά δεν μπορούσε να λάβει τελικές αποφάσεις λόγω της ανάγκης συγκατάθεσης του τουρκικού στρατού, η οποία ισχύει και για τα Κόκκινα.
Αντόνιο Γκουτέρες: Εποικοδομητικές συνομιλίες και πρόοδος στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαρακτήρισε τις συνομιλίες «εποικοδομητικές», εκφράζοντας ικανοποίηση για την πρόοδο που σημειώθηκε στα έξι Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που είχαν συμφωνηθεί τον Μάρτιο.
Τέσσερα από αυτά έχουν ήδη υλοποιηθεί:
- Δημιουργία Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία
- Περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες για την κλιματική αλλαγή και τις περιοχές εξόρυξης
- Αποκατάσταση κοιμητηρίων
- Σχεδόν ολοκληρωμένη συμφωνία για αποναρκοθέτηση, εν αναμονή τεχνικών λεπτομερειών
Συνεχίζονται οι συζητήσεις για το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης και για την εισαγωγή ηλιακής ενέργειας στην ουδέτερη ζώνη. Παρά την πρόοδο, υπάρχουν ακόμη τεχνικές εκκρεμότητες που σχετίζονται με τη χάραξη διαδρομής σε ένα από τα σημεία διέλευσης.
Επιπλέον, συμφωνήθηκαν νέες πρωτοβουλίες όπως η σύσταση συμβουλευτικού σώματος κοινωνίας των πολιτών, η ανταλλαγή πολιτιστικών αντικειμένων, η παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και η αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.
Ο κ. Γκουτέρες τόνισε ότι αυτές οι ενέργειες δεν είναι συμβολικές, αλλά απτές και συνεργατικές, που πρέπει να υλοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν προς όφελος όλων των Κυπρίων.
Ανακοίνωσε επίσης τη διεξαγωγή κοινής συνάντησης με τους δύο ηγέτες τον Σεπτέμβριο, καθώς και νέα άτυπη διάσκεψη με την ίδια σύνθεση αργότερα μέσα στο έτος.
Απαντώντας σε ερωτήσεις, υπογράμμισε ότι «χτίζεται σταδιακά εμπιστοσύνη» και «διαμορφώνονται συνθήκες για ουσιαστικές ενέργειες προς όφελος του κυπριακού λαού», χωρίς όμως να χαρακτηρίσει τη διαδικασία ως νέα αρχή διαπραγματεύσεων, αλλά ως μια «πολύπλοκη διαδικασία» που όμως πρέπει να συνεχιστεί.
Η στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι επικεφαλής των θεσμών της ΕΕ, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εξέφρασαν ξεκάθαρη στήριξη στις διεθνείς προσπάθειες για την επανεκκίνηση των συνομιλιών.
Ο Αντόνιο Κόστα έγραψε στην πλατφόρμα Χ: «Η ΕΕ παραμένει σταθερά δεσμευμένη στην επανένωση της Κύπρου, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές της ΕΕ. Υποστηρίζω πλήρως τις προσπάθειες του ΟΗΕ και του γενικού γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες για την προώθηση μιας διαπραγματευμένης λύσης και εύχομαι κάθε επιτυχία στη σημερινή σημαντική συνάντηση. Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει πλήρως τον ρόλο της στη διαδικασία».
The EU remains firmly committed to the reunification of Cyprus, in line with UNSC resolutions and EU principles.
I fully support the efforts of @UN and SG @antonioguterres to advance a negotiated settlement, and wish every success for today’s important meeting.
The EU stands…
— António Costa (@eucopresident) July 17, 2025
Στο ίδιο μήκος κύματος, η κα φον ντερ Λάιεν πρόσθεσε: «Είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε ενεργά και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για τη στήριξη της διαδικασίας υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, μεταξύ άλλων και μέσω της ενεργού συμμετοχής του Ειδικού Απεσταλμένου της, Γιοχάνες Χαν».
The EU remains steadfastly committed to the reunification of Cyprus, fully in line with UN Security Council resolutions and principles, values and legislation of the EU.
We strongly support the efforts of the UN Secretary-General and his Personal Envoy to resume negotiations.…
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) July 17, 2025
Συνοπτικά
- Η δεύτερη άτυπη Πενταμερής Διάσκεψη για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη ολοκληρώθηκε με ελπιδοφόρο κλίμα και πρόοδο στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
- Συμφωνήθηκε νέα συνάντηση τον Σεπτέμβριο και διάσκεψη το 2025 για την αξιολόγηση της προόδου, με στήριξη από την ΕΕ.
- Υλοποιήθηκαν τέσσερα από τα έξι αρχικά μέτρα, ενώ συμφωνήθηκαν νέες πρωτοβουλίες, όπως το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης.
- Η επανένωση της Κύπρου παραμένει στην κορυφή της διεθνούς ατζέντας, με έμφαση στη συνέχιση των προσπαθειών για λύση.
