Τέθηκε σήμερα σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με τίτλο: «Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών», το οποίο «ενισχύει σημαντικά το θεσμικό οπλοστάσιο της χώρας απέναντι στην παράνομη μετανάστευση και επικαιροποιεί την ελληνική νομοθεσία» σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου.

Παράλληλα, «διαμορφώνει κανόνες και διαδικασίες που εφαρμόζονται για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών, εφαρμόζοντας τις κατευθύνσεις της πρότασης του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού επιστροφών», αναφέρει η ίδια ανακοίνωση.

Επιπλέον, το νέο σχέδιο νόμου έρχεται «να καλύψει διαπιστωμένα κενά στην εφαρμογή του υφιστάμενου πλαισίου, προτάσσοντας την ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση των επιστροφών, αποτροπή της κατάχρησης των διαδικασιών ασύλου και ενίσχυση της έννομης τάξης».

Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου

Γίνεται επικαιροποίηση των ορισμών σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του νέου κανονισμού και συγκεκριμένα, διευρύνεται η έννοια χώρας επιστροφής.

• Προστίθενται ως χώρες επιστροφής: η χώρα συνήθους διαμονής.
• Η ασφαλής τρίτη χώρα, όπως ορίζεται στο άρθρο 91 ν. 4939/2022 (Α’ 111), λόγω της οποίας η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτη.
• Η πρώτη χώρα ασύλου λόγω της οποίας η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτη.

Παράλληλα, γίνεται προσθήκη ορισμών κινδύνου διαφυγής σε πιο αυστηρή κατεύθυνση. Προστίθενται ως αντικειμενικά κριτήρια που αποτελούν κίνδυνο διαφυγής

•  Η μη ύπαρξη κατοικίας ή γνωστής διαμονής.
• Η άνευ προηγούμενης ενημέρωσης των αρμόδιων αρχών εγκατάλειψη ή μεταβολή τόπου κατοικίας ή γνωστής διαμονής.
• Η άρνηση υποβολής σε ταυτοποίηση με βιομετρικά ή άλλα μέσα.

Οικειοθελής αναχώρηση

• Σε σχέση με τις οικειοθελείς αναχωρήσεις μειώνονται οι προβλεπόμενες προθεσμίες για οικειοθελή αναχώρηση (25 ημέρες -> 14 ημέρες), καθώς και για παράταση προθεσμίας οικειοθελούς αναχώρησης για εξαιρετικούς λόγους (120 ημέρες -> 60 ημέρες)
• Επιβάλλεται ηλεκτρονική επιτήρηση ως περιοριστικό μέτρο κατά την προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης.

Απαγόρευση εισόδου στην χώρα

• Για την απαγόρευση εισόδου στη χώρα, προβλέπεται αυστηροποίηση πλαισίου, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του κανονισμού και ως υποχρεωτικός λόγος απαγόρευσης εισόδου, ο κίνδυνος από την παρουσία του πολίτη τρίτης χώρας για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, εθνική ασφάλεια και δημόσια υγεία.
• Παράλληλα, επεκτείνεται η διάρκεια χρονικού διαστήματος απαγόρευσης εισόδου (5 έτη σε 10 έτη) και εισάγεται δυνατότητα παράτασης αυτής μέχρι και για 5 έτη.

Ποινικοποίηση της παράνομης παραμονής στη χώρα

Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο προβλέπει επίσης την ποινικοποίηση της παράνομης παραμονής στη χώρα μετά την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας. Συγκεκριμένα, προβλέπει:

•  Φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών, χρηματική ποινή 10.000 ευρώ, μη δυνατότητα μετατροπής ή αναστολής έκτισης ποινής.
• Δυνατότητα αναστολής εκτέλεσης ποινής υπό τον όρο δήλωσης του καταδικασμένου πολίτη τρίτης χώρας σε εκούσια αναχώρηση από την Ελλάδα. Η αναστολή εκκινεί με την αναχώρηση από τη χώρα.
• Οι επιλογές όποιου παραμένει παράνομα στη χώρα θα είναι δύο: Η φυλακή ή επιστροφή.

Κράτηση

Σχετικά με την κράτηση, επεκτείνονται οι λόγοι για την πραγματοποίηση μιας κράτησης και σε θέματα ασφάλειας και υπάρχει ρητή πρόβλεψη περί μη αναστολής κράτησης σε περίπτωση υποβολής αντιρρήσεων, επέκταση διάρκειας κράτησης, συμπεριλαμβανομένων προβλεπόμενων παρατάσεων, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του κανονισμού, από 18 μήνες σε 24 και επανεξέταση συνδρομής προϋποθέσεων κράτησης ανά εξάμηνο.

Υπάρχει επίσης αύξηση χρηματικής ποινής όσων επανέρχονται παράνομα στη χώρα, από 3.000 έως 10.000 ευρώ σε 10.000 έως 30.000 ευρώ, καθώς και των ορίων ποινής για όσους εισέρχονται παράνομα στην χώρα, από 3 μήνες σε τουλάχιστον 2 έτη, σε περίπτωση επιβαρυντικών περιπτώσεων από 6 μήνες σε τουλάχιστον 3 έτη. Προβλέπεται ακόμα περιορισμός της δυνατότητας μεταγενέστερων αιτήσεων διεθνούς προστασίας, αλλά και κατάργηση της χορήγησης άδειας διαμονής για όσους διαμένουν 7 χρόνια παράνομα στη χώρα.

«Το νομοσχέδιο αποτελεί σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διαφύλαξης της έννομης τάξης, της κοινωνικής συνοχής και της εθνικής ασφάλειας», τονίζει το υπουργείο στην ανακοίνωσή του.

Η διαβούλευση είναι προσβάσιμη στην πλατφόρμα opengov.gr στον παρακάτω σύνδεσμο: https://www.opengov.gr/immigration/?p=1873