Το άρθρο αναλύει την πολυπλοκότητα των προσπαθειών για εκεχειρία στη Γάζα, με πρωταγωνιστές τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου και τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Παρά την πρόταση του Νετανιάχου για το Νόμπελ Ειρήνης στον Τραμπ, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός είναι ανεπαρκείς χωρίς ουσιαστική πίεση στο Ισραήλ.
Ο Τραμπ φαίνεται να επιδιώκει την εικόνα του ειρηνοποιού, ωστόσο δεν έχει χρησιμοποιήσει την αμερικανική επιρροή για να επιτύχει την εκεχειρία.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων, με σχέδια που προωθούνται για τη μετανάστευσή τους, κάτι που προκαλεί προβληματισμό στη διεθνή κοινότητα.
Πιο αναλυτικά
Κίνηση ματ έκανε στον Λευκό Οίκο ο Μπένιαμιν Νετανιάχου που φαίνεται ότι ξέρει πολύ καλά να «διαβάζει» τον Αμερικανό Πρόεδρο. Το γεγονός ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι προτείνει τον Ντόναλντ Τραμπ για το Νόμπελ Ειρήνης φάνηκε να κάνει τον Αμερικανό Πρόεδρο να εγκαταλείπει την πίεση στο Τελ Αβίβ να πετύχει μία συμφωνία κατάπαυσης πυρός με την Χαμάς.
Ωστόσο αναλυτές επιμένουν ότι η έκκληση του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στην Γάζα είναι ελλιπής εάν δεν ασκήσει πίεση στο Ισραήλ να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με την Χαμάς.
Ο Brian Finucane, σύμβουλος της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης International Crisis Group, παραλλήλισε τα ανάμεικτα μηνύματα του Τραμπ με αυτά του προκατόχου του, Τζο Μπάιντεν. Και οι δύο πρόεδροι, ζήτησαν κατάπαυση του πυρός, αλλά έδειξαν απροθυμία να πιέσουν το Ισραήλ να τερματίσει τις μάχες, είπε ο Brian Finucane.
«Είναι σαν deja vu με την κυβέρνηση Μπάιντεν, όπου ακούγατε παρόμοιες δηλώσεις από τον Λευκό Οίκο. Εάν η κατάπαυση του πυρός είναι πράγματι η “ύψιστη προτεραιότητα” του Λευκού Οίκου, έχει τη δύναμη να την επιτύχει», ανέφερε στο Al Jazeera o Brian Finucane.
Οι ΗΠΑ παρέχουν στο Ισραήλ στρατιωτική βοήθεια δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε χρόνο. Παράλληλα προσφέρουν και διπλωματική υποστήριξη σε διεθνή φόρουμ όπως τα Ηνωμένα Έθνη.
Την ώρα που Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφραζαν την αισιοδοξία τους για την επίτευξη μιας εκεχειρίας 60 ημερών που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός, ο Νετανιάχου άφηνε ανοιχτό «παράθυρο» το Ισραήλ να συνεχίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Γάζα. Συγκεκριμένα δήλωσε σε δημοσιογράφους κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον ότι το Ισραήλ πρέπει «να τελειώσει ακόμη τη δουλειά στη Γάζα» και να εξαλείψει την Χαμάς.
Ο Brian Finucane, που υπήρξε δικηγόρος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, χαρακτήρισε τα σχόλια του Νετανιάχου «μαξιμαλιστική ρητορική» και «τυμβωρυχία» και σχολίασε ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να πιέσει το Ισραήλ να σταματήσει τον πόλεμο.
Επιπλέον επισήμανε ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την «απειλή αναστολής της στρατιωτικής υποστήριξης» για να επιτύχει την κατάπαυση του πυρός στην Γάζα «η οποία θα ήταν προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών και του ίδιου του προέδρου όσον αφορά την επίτευξη μιας διπλωματικής νίκης».
Στην ίδια «γραμμή» Νετανιάχου και Τραμπ
Ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός από την περασμένη Δευτέρα όταν ξεκίνησε την επίσκεψη του στην Ουάσινγκτον φάνηκε έτοιμος να κολακεύσει τον Τραμπ και να δείξει τις στενές σχέσεις των δύο κρατών. Ο Αμερικανός Πρόεδρος είπε ότι η συνομιλία του με τον Νετανιάχου αφορούσε αφορούσε αποκλειστικά τη Γάζα και την πρόταση εκεχειρίας. Μια ημέρα αργότερα, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι ο ίδιος και ο Τραμπ ήταν σύμφωνοι όσον αφορά τη Γάζα.
«Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει μια συμφωνία, αλλά όχι με οποιοδήποτε τίμημα. Θέλω μια συμφωνία, αλλά όχι με οποιοδήποτε τίμημα. Το Ισραήλ έχει απαιτήσεις ασφαλείας και άλλες απαιτήσεις και εργαζόμαστε μαζί για να προσπαθήσουμε να το πετύχουμε», είπε ο Νετανιάχου.
Ωστόσο η Annelle Sheline, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Quincy δήλωσε ότι το Ισραήλ είναι αυτό που στέκεται εμπόδιο στην επίτευξη εκεχειρίας. Η ίδια σημείωσε ότι η Χαμάς έχει ήδη απαιτήσει τον διαρκή τερματισμό του πολέμου, κάτι που λέει ότι επιδιώκει και η κυβέρνηση Τραμπ.
«Αν και γνωρίζουμε ότι ο Τραμπ έχει πει ότι θέλει κατάπαυση του πυρός, μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει τον Τραμπ να είναι πρόθυμος να χρησιμοποιήσει την εκτεταμένη επιρροή της Αμερικής για να το πετύχει στην πραγματικότητα», τόνισε στο Al Jazeera η Annelle Sheline.
Ο Τραμπ θέλει να ενισχύει την εικόνα του διαπραγματευτή
Η Nancy Okail, πρόεδρος του Κέντρου για την Διεθνή Πολιτική δήλωσε ότι ο Τραμπ φαίνεται ότι ενδιαφέρεται για μια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα εν μέρει για να ενισχύσει τη δική του εικόνα ως ειρηνοποιού και να κερδίσει ένα Νόμπελ Ειρήνης.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Τραμπ υποσχέθηκε να φέρει την ειρήνη στον κόσμο και κεφαλαιοποίησε πολιτικά την κούραση και την αποστροφή των Αμερικανών για τους πολέμους έπειτα από την παρατεταμένη παραμονή αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Μέχρι στιγμής, όμως, έχει αποτύχει να τερματίσει τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, όπως είχε υποσχεθεί. Επιπλέον λίγο έλειψε να ανοίξει νέο πολεμικό μέτωπο με τον βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Ιράν.
Η Nancy Okail εξήγησε ότι ο πόλεμος στην Γάζα δεν μπορεί να σταματήσει μόνο με προφορικές εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός. «Εάν δεν συνοδεύεται από δράση – όπως η αναστολή της βοήθειας ή η αναστολή των όπλων προς το Ισραήλ – ο Νετανιάχου δεν έχει κανένα λόγο να προχωρήσει πραγματικά και σοβαρά τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις», ανέφερε η πρόεδρος του Κέντρου για την Διεθνή Πολιτική.
Η συζήτηση για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων
Ακόμη και αν επιτευχθεί εκεχειρία 60 ημερών, οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανησυχούν ότι το Ισραήλ ενδέχεται να επιστρέψει στις πολεμικές επιχειρήσεις αργότερα και να χρησιμοποιήσει αυτό το διάστημα για να διώξει τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα.
Η Χαμάς δήλωσε την Τετάρτη ότι συμφώνησε να απελευθερώσει 10 ισραηλινούς αιχμαλώτους ως μέρος της προτεινόμενης συμφωνίας κατάπαυσης πυρός. Τα υπόλοιπα σημεία της συμφωνίας είναι σε εκκρεμότητα καθώς αφορούν την ισραηλινή αποχώρηση από τη Γάζα και τις εγγυήσεις για μόνιμη εκεχειρία.
Πριν από την άφιξη του Νετανιάχου στην Ουάσινγκτον, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατζ αποκάλυψε σχέδιο για τη δημιουργία στρατοπέδου εγκλεισμού Παλαιστινίων στη νότια Γάζα, σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz. Το δημοσίευμα ανέφερε ότι ο Κατζ είπε ότι το Ισραήλ θα εφαρμόσει ένα «σχέδιο μετανάστευσης». Η ιδέα της απομάκρυνσης των Παλαιστινίων, δεν είναι καινούργια. Ακροδεξιοί Ισραηλινοί υπουργοί την υποστηρίζουν δημοσίως από την αρχή του πολέμου στην Γάζα.
Η διεθνής κοινότητα, όμως, προβληματίστηκε σοβαρά όταν την ιδέα εξέφρασε και ο Τραμπ με την πρόταση του να μετατρέψει τη Γάζα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» και οι Παλαιστίνιοι να μεταφερθούν σε άλλο σημείο.
Ο Νετανιάχου επανέφερε το θέμα κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον και είπε ότι οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα θα πρέπει να είναι ελεύθεροι να εγκαταλείψουν την περιοχή αν το επιλέξουν. Ο Τραμπ δεν επανέλαβε αυτή την εβδομάδα κάποια ιδέα για απομάκρυνση των Παλαιστινίων αλλά ο Λευκός Οίκος ότι οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να παραμείνουν στην περιοχή.
«Αυτό έχει γίνει ένα μέρος μη κατοικήσιμο για τα ανθρώπινα όντα και ο πρόεδρος έχει μεγάλη καρδιά. Θέλει αυτό να είναι ένα ασφαλές μέρος της περιοχής όπου οι άνθρωποι και οι οικογένειες μπορούν να ευημερήσουν», δήλωσε η εκπρόσωπος του Τραμπ, Καρολάιν Λέβιτ, στους δημοσιογράφους.
Η Annelle Sheline δήλωσε ότι οι φόβοι στην διεθνή κοινότητα ότι ο Τραμπ και ο Νετανιάχου εργάζονται για την απομάκρυνση των Παλαιστινίων από την Γάζα είναι δικαιολογημένοι.
«Υπήρξε πολλή συζήτηση για την ιδέα, ότι ίσως επειδή οι ΗΠΑ βοήθησαν το Ισραήλ στον πόλεμό του κατά του Ιράν, αυτό θα ήταν ο μοχλός πίεσης που θα χρησιμοποιούνταν για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα», είπε η Annelle Sheline.
Και συνέχισε: «Αλλά αντί γι’ αυτό, φαίνεται να είναι κάτι σαν: Αν ο Νετανιάχου συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, τότε οι ΗΠΑ θα διευκολύνουν αυτή την ακούσια μεταφορά Παλαιστινίων από τη Γάζα».
Συνοπτικά
- Οι προσπάθειες για εκεχειρία στη Γάζα είναι πολύπλοκες και απαιτούν ουσιαστική πίεση στο Ισραήλ, παρά τις εκκλήσεις του Τραμπ.
- Ο Τραμπ επιδιώκει την εικόνα του ειρηνοποιού, αλλά δεν έχει χρησιμοποιήσει την αμερικανική επιρροή αποτελεσματικά για να επιτύχει εκεχειρία.
- Υπάρχουν ανησυχίες για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων, με διεθνή προβληματισμό για σχέδια μετανάστευσης.
- Ο Νετανιάχου και ο Τραμπ φαίνεται να συμφωνούν, αλλά η επίτευξη εκεχειρίας εμποδίζεται από τις απαιτήσεις ασφαλείας του Ισραήλ.