Ο ουρανός πάνω από την Ουκρανία σκοτείνιασε πάλι με την απόφαση του Ντόνλαντ Τραμπ να σταματήσει τις παραδόσεις όπλων στο Κίεβο, την ώρα που τα περισσότερα από αυτά και κυρίως τα αντιαεροπορικά  είναι τα πλέον κρίσιμα για την αντιμετώπιση του καθημερινού μπαράζ πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εκτοξεύει η Ρωσία, αναφέρει ανάλυση της γαλλικής Le Monde.

Ο Τραμπ πραγματοποίησε την απειλή του «να δώσει προτεραιότητα στα αμερικανικά συμφέροντα», δήλωσε η αναπληρώτρια γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Άννα Κέλι. Αλλά καμία απόφαση δεν είναι χωρίς αντίκτυπο. Και την Πέμπτη ο Τραμπ βρήκε μπροστά του για ακόμα μία φορά το ακλόνητο επιχείρημα του Πούτιν για τα «βαθύτερα αίτια του πολέμου, όταν μίλησε μαζί του επί μία ώρα, στο τηλέφωνο.

Η απόφαση του Τραμπ, περιλαμβάνει την αναστολή των παραδόσεων στην Ουκρανία αντιπυραυλικών πυραύλων Patriot, καθώς και βλημάτων πυροβολικού 155 χιλιοστών, πυραύλων εδάφους-εδάφους GMLRS, αντιαρματικών πυραύλων Hellfire, πυραύλων εδάφους-αέρος Stinger και πυραύλων αέρος-αέρος για αεροσκάφη F-16.

Η Ρωσία χάρηκε αμέσως. «Από όσο καταλαβαίνουμε, η απόφαση αυτή υποκινήθηκε από (…) την έλλειψη όπλων στις αποθήκες. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, όσο λιγότερα όπλα παραδίδονται στην Ουκρανία, τόσο πιο κοντά πλησιάζει το τέλος της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης»» , δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Πίεση και προειδοποίηση

Κατά τα πρώτα τρία χρόνια του πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο κύριος προμηθευτής στρατιωτικού εξοπλισμού της Ουκρανίας. Από τον Απρίλιο, η ευρωπαϊκή στρατιωτική βοήθεια ξεπέρασε την βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών για πρώτη φορά, με συνολική συνεισφορά 72 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε σύγκριση με 65 δισεκατομμύρια ευρώ από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα τη Γερμανία. Ωστόσο, αυτά τα στοιχεία δεν εμποδίζουν το Κίεβο να αντιμετωπίσει σημαντικά κενά στις δυνατότητές του απέναντι στην Μόσχα. Η ευρωπαϊκή βοήθεια δεν αρκεί για την ουκρανική άμυνα.

«Είτε οι Ευρωπαίοι θα αντιδράσουν, είτε θα έχει άσχημη κατάληξη για την Ουκρανία, και επομένως για τους Ευρωπαίους», προβλέπει ο Λέο Πέρια Πεινιέ, ερευνητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων. «Αυτή η διακοπή των αμερικανικών παραδόσεων είναι, ωστόσο, λιγότερο βίαιη σήμερα από ό,τι αν είχε συμβεί πριν από δύο χρόνια, επειδή η Ουκρανία έχει έκτοτε αναπτύξει μια ολόκληρη βιομηχανία όπλων. Αλλά θα εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολο. Και αυτό ακόμη και αν οι Αμερικανοί συνεχίσουν, προς το παρόν, να παρέχουν υποστήριξη από τις μυστικές υπηρεσίες».

Τι δείχνει η απόφαση στους Ευρωπαίους

Η αμερικανική απόφαση δεν είναι απλώς μια κίνηση πίεσης στο Κίεβο. Είναι επίσης μια προειδοποιητική βολή προς τους Ευρωπαίους και την ικανότητά τους, ή την αδυναμία τους, να αναλάβουν τα ηνία από την Ουάσινγκτον, σημειώνει, σε ανάλυσή της η Le Monde. Σήμερα, μόνο δύο από τα οκτώ συστήματα άμυνας εδάφους-αέρος της Ουκρανίας είναι ευρωπαϊκής κατασκευής.

Πρόκειται για δύο συστήματα SAMP/T, που κατασκευάστηκαν από τη Γαλλία και την Ιταλία και αναπτύχθηκαν στην Ουκρανία το 2023. Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο, ούτε η Γαλλία ούτε η Ιταλία είναι σε θέση να μεταφέρουν άλλα συστήματα, των οποίων ο κύκλος κατασκευής και θέσης σε λειτουργία διαρκεί τρία έως τέσσερα χρόνια για ένα πλήρες σύστημα.

Το 2022, χρειάστηκαν σχεδόν 22 δύο μήνες για την παραγωγή ενός μόνο πυραύλου Aster 30. Ωστόσο, παρά τη σημαντική επιτάχυνση των ρυθμών παραγωγής στις Thales και MBDA, τις κατασκευάστριες εταιρείες του, αυτός ο ρυθμός θα πέσει μόλις στους  18 μήνες το 2026, σύμφωνα με την MBDA. Το κόστος μονάδας του πυραύλου Aster είναι ένα άλλο ζήτημα – της τάξης του 1 εκατομμυρίου έως 2 εκατομμυρίων ευρώ.

Από το 2022, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν παραγγείλει περίπου 900 πυραύλους. Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια ρεκόρ, για τους περιορισμένους προϋπολογισμούς των δύο χωρών, παραμένει μικρή σε σύγκριση με τις ανάγκες της Ουκρανίας.

Στρατηγική αυτονομία

Ενόψει των αυξανόμενων απειλών και με ζωντανή την προοπτική παροχής μακροπρόθεσμης βοήθειας στην Ουκρανία, πολλά έργα για την παραγωγή πυραύλων Patriot με άδεια στην Ευρώπη έχουν ξεκινήσει από το 2024. Ωστόσο, οι προθεσμίες φαίνονται ασυμβίβαστες με την πίεση που ασκείται αυτή τη στιγμή στο Κίεβο από την Ουάσινγκτον.

Ένα νέο εργοστάσιο, με έδρα το Schrobenhausen, στη νότια Γερμανία, άρχισε την κατασκευή του συστήματος υπό την επίβλεψη του ΝΑΤΟ. Αυτή η εγκατάσταση θα πρέπει να είναι σε θέση να παραδώσει 1.000 Patriot στους συμμάχους που έχουν δωρίσει τα αποθέματά τους στο Κίεβο (Γερμανία, Ολλανδία, Ρουμανία και Ισπανία), αλλά όχι πριν από το 2027.

Στις αρχές Μαΐου, ο γερμανικός γίγαντας Rheinmetall και η αμερικανική Lockheed Martin ανακοίνωσαν ότι υπέγραψαν μνημόνιο για την κατασκευή μιας άλλης μονάδας, επίσης στη Γερμανία, για την παραγωγή των πυραύλων Patriot τελευταίας γενιάς (τύπου PAC-3), πυραύλων ATACMS μεγάλου βεληνεκούς, αντιαρματικών πυραύλων με καθοδήγηση λέιζερ όπως οι Hellfire, οι πύραυλοι GMLRS και οι πυραύλοι αέρος-εδάφους JAGM.

Αλλά αυτή η μονάδα παραγωγής δεν θα λειτουργήσει μέχρι τα μέσα του 2026 στην καλύτερη περίπτωση, σύμφωνα με πληροφορίες που παρείχαν οι δύο κατασκευαστές. Θα αργήσει πολύ η Ουκρανία να παραλάβει όπλα

Όλη αυτή η παραγωγή πυραύλων σε ευρωπαϊκό έδαφος θα υπόκειται σε βέτο των ΗΠΑ, όπως ισχύει για όλες τις εξαγωγές όπλων. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, στις αρχές Μαΐου, μόνο μετά από ένα πράσινο φως από την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο μπόρεσε, για παράδειγμα, να μεταφέρει 100 πυραύλους Patriot και 125 πυραύλους πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία.

Ενώ οι σύμμαχοι συμφώνησαν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη να αυξήσουν τις δαπάνες τους για την άμυνα και την ασφάλεια κατά 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους έως το 2035, η υλοποίηση αυτής της προσπάθειας, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη μιας μορφής στρατηγικής αυτονομίας, εξακολουθεί να εξαρτάται από ένα χρονοδιάγραμμα που δεν ανταποκρίνεται στις έκτακτες ανάγκες στο ουκρανικό μέτωπο.

Από την μια οι Ευρωπαίοι δεν έχουν χρόνο και όπλα για να βοηθήσουν την Ουκρανία και από την άλλη η Ρωσία κερδίζει χρόνο και όπλα, για να συνεχίσει τον πόλεμο. Αν λοιπόν η απόφαση του Τραμπ για τον περιορισμό παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία έγινε ενόψει της σημερινής (Πέμπτη) τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Πούτιν, για να τον καλοπιάσει, τότε απλώς απέτυχε.