Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον καθηγητή Enrique Jiménez του Πανεπιστημίου Ludwig Maximilian του Μονάχου (LMU) κατάφερε να ανακατασκευάσει έναν αρχαίο ύμνο δοξολογίας για την πόλη της Βαβυλώνας, που χρονολογείται γύρω στο 1000 π.Χ. , χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για να εντοπίσει και να συναρμολογήσει θραύσματα πήλινων πινακίδων που είναι διάσπαρτες σε όλο τον κόσμο.

Η ανακάλυψη, η οποία περιλαμβάνει την αναγνώριση 30 σχετικών χειρογράφων, παρέχει πληροφορίες για την καθημερινή ζωή, τη θρησκεία και την κοινωνία σε μια από τις σημαντικότερες μητροπόλεις της αρχαίας Μεσοποταμίας.

Η Βαβυλώνα ιδρύθηκε γύρω στο 2000 π.Χ. στη σημερινή περιοχή του Ιράκ και στο απόγειό της ήταν η μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο και πολιτιστικός κόμβος, του οποίου τα λογοτεχνικά έργα αποτελούν μέρος της κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Ωστόσο, πολλά από τα κείμενά της, γραμμένα σε σφηνοειδή γραφή σε πήλινες πινακίδες, έχουν διασωθεί μόνο σε διάσπαρτα θραύσματα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ερμηνεία τους.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο καθηγητής Enrique Jiménez, ειδικός στις Αρχαίες Εγγύς Ανατολίτικες λογοτεχνίες στο Ινστιτούτο Ασσυριολογίας του LMU, ξεκίνησε ένα έργο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βαγδάτης για την αποκρυπτογράφηση και τη διατήρηση εκατοντάδων από αυτές τις πινακίδες από τη διάσημη Βιβλιοθήκη του Sippar .

Για την επίτευξη αυτού του στόχου, ο Jiménez και η ομάδα του εργάζονται στην Πλατφόρμα Βαβυλωνιακής Βιβλιοθήκης, ένα έργο που στοχεύει στην ψηφιοποίηση όλων των γνωστών θραυσμάτων σφηνοειδούς κειμένου και στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό των κομματιών που ανήκουν στο ίδιο κείμενο.

Χάρη στην πλατφόρμα μας που υποστηρίζεται από τεχνητή νοημοσύνη, καταφέραμε να εντοπίσουμε 30 επιπλέον χειρόγραφα που αποτελούν μέρος του πρόσφατα ανακαλυφθέντος ύμνου —μια διαδικασία που προηγουμένως θα απαιτούσε δεκαετίες χειρωνακτικής εργασίας , εξήγησε ο Jiménez. Αυτά τα νέα θραύσματα κατέστησαν δυνατή την ολοκλήρωση της ερμηνείας ενός ύμνου δοξολογίας προς τη Βαβυλώνα που προηγουμένως περιείχε σημαντικά κενά.

Ένας δημοφιλής ύμνος στην εποχή του, ξεχασμένος για χιλιετίες
Το κείμενο, που αποτελείται από περίπου 250 γραμμές , χρονολογείται από τις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. και προσφέρει μια ζωντανή περιγραφή της Βαβυλώνας σε όλο της το μεγαλείο. Γράφτηκε από έναν Βαβυλώνιο που ήθελε να δοξάσει την πόλη του , είπε ο Χιμένες. Περιγράφει όχι μόνο τα εντυπωσιακά της κτίρια, αλλά και πώς τα νερά του Ευφράτη έφεραν την άνοιξη και έκαναν τα χωράφια ξανά πράσινα – κάτι εξαιρετικό, καθώς η μεσοποταμιακή λογοτεχνία είναι συνήθως πολύ φειδωλή στις απεικονίσεις της φύσης.

Το πιο εκπληκτικό, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ότι αυτός ο ύμνος ήταν ευρέως γνωστός στην εποχή του. Αντιγράφηκε από μαθητές, γεγονός που υποδηλώνει τη δημοτικότητά του. «Είναι περίεργο το γεγονός ότι ένα κείμενο τόσο διαδεδομένο στην εποχή του παρέμεινε άγνωστο σε εμάς μέχρι σήμερα », σημείωσε ο Jiménez.

Εκτός από τη λογοτεχνική του αξία, ο ύμνος παρέχει προηγουμένως άγνωστες πληροφορίες για τη ζωή στη Βαβυλώνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τονίζει τον ρόλο των γυναικών ως ιερειών και τις λειτουργίες τους στη θρησκευτική λατρεία – μια πτυχή για την οποία δεν υπήρχε προηγούμενη γραπτή μαρτυρία. Το κείμενο αντικατοπτρίζει επίσης μια συνεκτική αστική κοινωνία στην οποία οι κάτοικοι έδειχναν σεβασμό προς τους ξένους.

«Είναι συναρπαστικό να βλέπουμε πώς ο συγγραφέας απεικονίζει όχι μόνο το αρχιτεκτονικό μεγαλείο της Βαβυλώνας, αλλά και τη συνύπαρξη μεταξύ των πολιτών της» , σχολίασε ο Χιμένες. «Αυτού του είδους οι καθημερινές λεπτομέρειες είναι εξαιρετικά σπάνιες στα κείμενα που έχουν φτάσει σε εμάς».

Τα ερείπια της αρχαίας Βαβυλώνας βρίσκονται περίπου 85 χιλιόμετρα νότια της Βαγδάτης και ανακηρύχθηκαν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 2019. Το έργο του Χιμένες και της ομάδας του έσωσε από τη λήθη ένα κείμενο ανυπολόγιστης ιστορικής αξίας και κατέδειξε τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης στους τομείς της αρχαιολογίας και της φιλολογίας. Αυτό που κάποτε ήταν ένα τιτάνιο, σχεδόν αδύνατο έργο μπορεί τώρα να ολοκληρωθεί σε ένα κλάσμα του χρόνου , κατέληξε ο ερευνητής.

Οι ακόλουθοι στίχοι ανήκουν στον πρόσφατα ανακαλυφθέντα ύμνο. Περιγράφουν τον ποταμό Ευφράτη, στις όχθες του οποίου κάποτε βρισκόταν η Βαβυλώνα:

Ο Ευφράτης είναι ο ποταμός του, που δημιουργήθηκε από τον σοφό άρχοντα Νουντιμμούδ.

Διαποτίζει τα λιβάδια, μουσκεύει τους καλαμιώνες,

Χύνει τα νερά του σε λιμνοθάλασσες και θάλασσες,

Τα χωράφια του ξεχειλίζουν από βότανα και λουλούδια,

Τα λιβάδια του, ανθισμένα σε λαμπερή άνθιση, παράγουν κριθάρι,

Το οποίο, αφού συλλεχθεί, στοιβάζεται σε δεμάτια,

Ποίμνια και αγέλες βρίσκονται σε πράσινα λιβάδια,

Πλούτος και λαμπρότητα, ό,τι οφείλεται στην ανθρωπότητα,

Χορηγούνται, πολλαπλασιάζονται και παραχωρούνται μεγαλοπρεπώς.

Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ