Αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές, άνοδο της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και αύξηση των τιμών ενέργειας θα μπορούσε να φέρει ένα ενδεχόμενο κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν που εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα για την απάντηση του στην αμερικανική επίθεση στις πυραυλικές εγκαταστάσεις του.

Μετά το χτύπημα των ΗΠΑ το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης φέρεται να επεξεργάζεται διάφορα σενάρια για τα αντίποινα σε Αμερικανούς και Ισραηλινούς. Ένα από αυτά είναι και το κλείσιμο μίας από τις σημαντικότερες θαλάσσιες οδούς για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, των Στενών του Ορμούζ. Σύμφωνα με αναλυτές, εάν κλείσουν τα στενά τότε θα πληγούν άμεσα οι οικονομίες των κρατών του Περσικού Κόλπου, της Ευρώπης και της Κίνας.

Γιατί τα Στενά είναι στρατηγικής σημασίας για την παγκόσμια οικονομία

Τα Στενά του Ορμούζ βρίσκονται μεταξύ του Ομάν και του Ιράν και συνδέουν τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και την Αραβική Θάλασσα. Στο στενότερο σημείο του έχει πλάτος μόλις 21 μίλια. Διευκολύνει τη διαμετακόμιση εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου και πετρελαιοειδών την ημέρα, σύμφωνα το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ.

Το Ιράν ελέγχει τη βόρεια πλευρά των Στενών, η οποία εκτείνεται κατά μήκος των συνόρων του, και το Ομάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ελέγχουν τη νότια πλευρά.

Τα Στενά συνδέουν τις χώρες παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου της Μέσης Ανατολής με τις παγκόσμιες αγορές. Υπολογίζεται ότι το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου που μεταφέρεται δια θαλάσσης περνάει από τα Στενά. Το ίδιο ισχύει και για το 20% της παγκόσμιας παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.

To 2024 καθημερινά περνούσαν από τα Στενά του Ορμούζ 20,3 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και πετρελαιοειδών και 290 εκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου. Από αυτό το 80% του LNG μεταφέρεται στην Ασία και κυρίως την Κίνα και το 20% καταλήγει στην Ευρώπη.

Τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διαθέτουν πετρελαϊκούς αγωγούς που θα μπορούσαν να μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως εναλλακτικές εάν κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ. Ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι οι δυνατότητες αυτών των αγωγών είναι περιορισμένες. Με απλά λόγια δεν θα μπορούν να μεταφέρουν έγκαιρα τις ίδιες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου που διακινούνται μέσω των Στενών.

Σύμφωνα με την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ εάν υπάρχουν διαταραχές στην μετακίνηση του πετρελαίου μέσω των στενών θα επηρεαστούν σοβαρά οι αγορές, όπως της Κίνας, της Ινδίας, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας.

Ωστόσο, αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε παρέμβαση στην μεταφορά πετρελαίου μέσω των Στενών θα μπορούσε να διαταράξει ευρέως τις διεθνείς αγορές ενέργειας και τις οικονομίες, καταπνίγοντας την προσφορά και ενδεχομένως ανεβάζοντας τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Οι 4 λόγοι που το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ θα ήταν καταστροφικό για την Ευρώπη

Ο αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ θα ήταν καταστροφή για την Ευρώπη, εκτιμά ο ειδικός σε θέμα ασφάλειας και πρώην στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών της Γαλλίας, Κλοντ Μονικέ. Υπάρχουν τέσσερις βασικοί λόγοι που η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει προβλήματα:

• Απειλές στην ενεργειακή ασφάλεια

Η Ευρώπη εισάγει πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τα κράτη του Κόλπου Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μεγάλο μέρος του οποίου ταξιδεύει μέσω των Στενών του Ορμούζ.

Εάν το Ιράν το αποκλείσει τα Στενά, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα εκτοξευθούν και η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ενεργειακές ελλείψεις, ιδίως στις χώρες που εξαρτώνται από τα καύσιμα της Μέσης Ανατολής.

• Οικονομικό σοκ

Μια ξαφνική άνοδος της τιμής του πετρελαίου θα αύξανε τον πληθωρισμό, το ενεργειακό κόστος και θα διατάρασσε τις βιομηχανίες σε όλη την Ευρώπη. Οι τομείς της μεταποίησης, των μεταφορών και της γεωργίας θα ήταν ιδιαίτερα ευάλωτοι σε μία τέτοια άνοδο τιμών. Οι αντιδράσεις της αγοράς και η αστάθεια στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια θα μπορούσαν να έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις για τις ευρωπαϊκές οικονομίες.

• Ασφάλεια και στρατιωτική κλιμάκωση

Ένας αποκλεισμός των Στενών θα μπορούσε να προκαλέσει στρατιωτική σύρραξη, καθώς οι ΗΠΑ έχουν πολεμικά πλοία στην περιοχή και έχουν διαμηνύσει ότι δεν θα επιτρέψουν να μπλοκαριστεί η θαλάσσια οδός. Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε την Βρετανία και την Γαλλία, που διατηρούν πλοία στην περιοχή, ενώπιον δύσκολων αποφάσεων.

• Σοβαρές «αρρυθμίες» στη ναυτιλία και το εμπόριο

Εκτός από την πετρελαϊκή αγορά τα Στενά αποτελούν βασική οδό για την παγκόσμια ναυτιλία. Ένας αποκλεισμός τους από το Ιράν θα μπορούσε να καθυστερήσει τις εισαγωγές πρώτων υλών, ηλεκτρονικών και καταναλωτικών αγαθών στην Ε.Ε. και να επηρεάσει δραματικά τις αλυσίδες εφοδιασμού. Επιπλέον τα ασφάλιστρα για τη ναυτιλία θα μπορούσαν να εκτοξευθούν, αυξάνοντας το κόστος για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Με απλά λόγια θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε νέες αυξήσεις τιμών σε καταναλωτικά αγαθά.