Προς το παρόν, οι συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν φαίνεται να περιορίζονται στις δύο χώρες. Αλλά τι θα συμβεί αν οι εκκλήσεις για αποκλιμάκωση πέσουν στο κενό; Τι θα γίνει αν η σύγκρουση κλιμακωθεί και επεκταθεί;

Ακολουθούν μερικά από τα πιθανά, χειρότερα σενάρια, σύμφωνα με το BBC και τον διπλωματικό συντάκτη James Landale.

• Εμπλοκή των  ΗΠΑ
• Εμπλοκή των κρατών του Κόλπου
• Αποτυχία του Ισραήλ να καταστρέψει τις πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν
• Ένα παγκόσμιο οικονομικό σοκ
• Το καθεστώς του Ιράν πέφτει, αφήνοντας ένα κενό εξουσίας

Εμπλοκή των  ΗΠΑ

Παρά τις διαψεύσεις των ΗΠΑ, το Ιράν πιστεύει ξεκάθαρα ότι οι αμερικανικές δυνάμεις υποστήριξαν και ενέκριναν -έστω σιωπηρά- τις επιθέσεις του Ισραήλ.

Το Ιράν θα μπορούσε να χτυπήσει αμερικανικούς στόχους σε όλη τη Μέση Ανατολή – όπως στρατόπεδα ειδικών δυνάμεων στο Ιράκ, στρατιωτικές βάσεις στον Κόλπο και διπλωματικές αποστολές στην περιοχή. Οι παραστρατιωτικές δυνάμεις του Ιράν -Χαμάς και Χεζμπολάχ- μπορεί να έχουν μειωθεί σε δύναμη σημαντικά, αλλά υποστηρικτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ, παραμένουν ένοπλες και άθικτες.

Οι ΗΠΑ φοβήθηκαν ότι τέτοιες επιθέσεις ήταν πιθανές να συμβούν, εξ ου και απομάκρυναν μέρος του προσωπικού από την περιοχή. Στα δημόσια μηνύματά τους, οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει έντονα το Ιράν για τις συνέπειες οποιασδήποτε επίθεσης σε αμερικανικούς στόχους.

Τι θα συνέβαινε για παράδειγμα, ένας Αμερικανός πολίτης σκοτωνόταν στο Τελ Αβίβ ή κάπου αλλού;

Ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αναγκαστεί να δράσει. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, κατηγορείται εδώ και καιρό ότι θέλει να παρασύρει τις ΗΠΑ να τον βοηθήσουν να νικήσει το Ιράν.

Οι στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν τα βομβαρδιστικά και τις βόμβες που μπορούν να διαπεράσουν τις βαθύτερες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ιδιαίτερα αυτή του Φορντό.

Ο Τραμπ υποσχέθηκε στην εκλογή του ότι δεν θα ξεκινούσε κανέναν λεγόμενο «αέναο πόλεμο» στη Μέση Ανατολή. Αλλά πολλοί Ρεπουμπλικανοί υποστηρίζουν την κυβέρνηση του Ισραήλ και συντάσσονται μαζί της στην άποψη ότι τώρα είναι η ώρα για αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη.

Αλλά αν η Αμερική εμπλεκόταν ενεργά στη διαμάχη, αυτό θα σήμαινε μια τεράστια κλιμάκωση με μακρά και ενδεχομένως καταστροφική αλυσίδα συνεπειών.

Εμπλοκή των κρατών του Κόλπου

Εάν το Ιράν αποτύχει να χτυπήσει τους καλά προστατευμένους στρατιωτικούς και άλλους στόχους του Ισραήλ, θα μπορούσε πάντα να στρέψει τους πυραύλους του σε πιο ευάλωτους στόχους στον Περσικό Κόλπο, ιδιαίτερα σε χώρες που το Ιράν πιστεύει ότι βοήθησαν και υποστήριξαν τους εχθρούς του όλα αυτά τα χρόνια.

Στην περιοχή υπάρχουν πολλές ενεργειακές δομές. Υπενθυμίζεται ότι το Ιράν κατηγορήθηκε ότι επιτέθηκε σε διυλιστήρια της Σαουδικής Αραβίας το 2019, ενώ οι υποστηρικτές του, οι Χούθι, χτύπησαν στόχους στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 2022.

Έκτοτε, υπήρξε ένα είδος συμφιλίωσης μεταξύ του Ιράν και ορισμένων χωρών της περιοχής.

Ωστόσο, αυτές οι χώρες φιλοξενούν αεροπορικές βάσεις των ΗΠΑ. Κάποιες, επίσης -διακριτικά- βοήθησαν στην υπεράσπιση του Ισραήλ από ιρανική πυραυλική επίθεση πέρυσι.

Εάν δεχόταν επίθεση ο Περσικός Κόλπος, τότε ίσως και αυτός να απαιτούσε την επέμβαση αμερικανικών πολεμικών αεροσκαφών για την άμυνά του, όπως και για την άμυνα του Ισραήλ.

Αποτυχία του Ισραήλ να καταστρέψει τις πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν

Τι θα γίνει αν η ισραηλινή επίθεση αποτύχει; Τι θα συμβεί αν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, είναι πολύ καλά προστατευμένες; Τι θα γίνει αν τα 400 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου κατά 60% -το πυρηνικό καύσιμο που απέχει μόλις ένα βήμα από το να είναι πλήρως κατάλληλο για όπλα, αρκετό για περίπου δέκα βόμβες– δεν καταστραφεί;

Εκτιμάται ότι μπορεί να είναι κρυμμένο σε μυστικά, υπόγεια ορυχεία. Το Ισραήλ μπορεί να έχει σκοτώσει κάποιους πυρηνικούς επιστήμονες, αλλά καμία βομβιστική επίθεση δεν μπορεί να καταστρέψει την τεχνογνωσία και την εμπειρία του Ιράν.

Τι θα γίνει αν η επίθεση του Ισραήλ πείσει την ιρανική ηγεσία ότι ο μόνος τρόπος για να αποτρέψουν νέες επιθέσεις είναι να βιαστούν να αποκτήσουν πυρηνική ικανότητα το συντομότερο δυνατό;

Τι θα συμβεί αν οι νέοι στρατιωτικοί ηγέτες γύρω από το τραπέζι είναι πιο αδιάλλακτοι και λιγότερο προσεκτικοί από τους προκάτοχούς τους, που πλέον έχουν φύγει από τη ζωή;

Το λιγότερο που μπορεί να συμβεί είναι να προχωρήσει το Ισραήλ σε νέες επιθέσεις, πιθανά εγκλωβίζοντας την περιοχή σε έναν συνεχόμενο γύρο επιθέσεων και αντεπιθέσεων. Οι Ισραηλινοί χρησιμοποιούν μια σκληρή φράση γι’ αυτή τη στρατηγική: την αποκαλούν «κούρεμα του γκαζόν».

Ένα παγκόσμιο οικονομικό σοκ

Η τιμή του πετρελαίου ήδη εκτοξεύεται.  Τι θα γινόταν αν το Ιράν προσπαθούσε να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, περιορίζοντας ακόμα περισσότερο την κυκλοφορία του πετρελαίου;

Τι αν -στην άλλη πλευρά της Αραβικής Χερσονήσου- οι Χούθι της Υεμένης εντείνουν τις προσπάθειές τους να επιτεθούν σε πλοία στη Ερυθρά Θάλασσα; Είναι ο τελευταίος εναπομείνας λεγόμενος σύμμαχος του Ιράν με ιστορικό απρόβλεπτης φύσης και υψηλού ρίσκου.

Πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο ήδη υποφέρουν από την κρίση του κόστους ζωής. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου θα αυξήσει κι άλλο τον πληθωρισμό σε ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που ήδη «λυγίζει» από το βάρος του εμπορικού πολέμου του Ντόναλντ Τραμπ.

Και ας μην ξεχνάμε ότι ο μόνος άνθρωπος που επωφελείται από την άνοδο των τιμών του πετρελαίου είναι ο Πρόεδρος Πούτιν της Ρωσίας, ο οποίος θα έβλεπε ξαφνικά δισεκατομμύρια δολάρια να εισρέουν στα ταμεία του Κρεμλίνου, για να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμό του κατά της Ουκρανίας.

Το καθεστώς του Ιράν πέφτει, αφήνοντας ένα κενό εξουσίας

Τι θα συνέβαινε αν το Ισραήλ πετύχαινε τον μακροπρόθεσμο στόχο του να προκαλέσει την κατάρρευση του καθεστώτος στο Ιράν;

Ο Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι πρωταρχικός του στόχος είναι η καταστροφή της πυρηνικής ικανότητας του Ιράν. Όμως, στη χθεσινή του δήλωση ξεκαθάρισε ότι ο ευρύτερος στόχος του περιλαμβάνει την αλλαγή καθεστώτος.

Απευθυνόμενος στον «υπερήφανο λαό του Ιράν», είπε ότι η επίθεση του Ισραήλ «ανοίγει τον δρόμο για να αποκτήσετε την ελευθερία σας» από αυτό που αποκάλεσε «το κακό και καταπιεστικό καθεστώς».

Η ανατροπή της κυβέρνησης του Ιράν μπορεί να φαίνεται ελκυστική σε ορισμένους στην περιοχή, ιδιαίτερα σε κάποιους Ισραηλινούς. Αλλά τι κενό εξουσίας θα άφηνε πίσω της; Ποιες θα ήταν οι απρόβλεπτες συνέπειες; Πώς θα έμοιαζε μια εμφύλια σύγκρουση στο Ιράν;

Πολλοί θυμούνται τι συνέβη στο Ιράκ και στη Λιβύη όταν απομακρύνθηκαν ισχυρές, συγκεντρωτικές κυβερνήσεις.

Έτσι, πολλά θα εξαρτηθούν από την πορεία αυτού του πολέμου τις επόμενες ημέρες.

Πώς – και πόσο σκληρά – θα αντεπιτεθεί το Ιράν; Και τι είδους αυτοσυγκράτηση – αν υπάρχει – μπορεί να ασκήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Ισραήλ;

Από την απάντηση σε αυτά τα δύο ερωτήματα θα εξαρτηθούν πολλά.