Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) αποκαλύπτει ένα οργανωμένο κύκλωμα απάτης που σχετίζεται με παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις εκατομμυρίων ευρώ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι αρχές εστιάζουν σε ψευδείς δηλώσεις και εικονικά βοσκοτόπια, με εκτιμήσεις ότι η απάτη ξεπερνά τα 4 εκατομμύρια ευρώ, κυρίως στην Κρήτη.
Στο στόχαστρο βρίσκονται υπάλληλοι και στελέχη του οργανισμού, καθώς και ενδιάμεσοι που συνεργάζονταν με αγροτικούς συνεταιρισμούς. Μετά τις αποκαλύψεις, ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ απομακρύνθηκε και οι αρμοδιότητες του οργανισμού μεταφέρονται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, προκαλώντας πολιτικές αντιδράσεις και κλήσεις για κοινοβουλευτική διερεύνηση.
Πιο αναλυτικά
Απέναντι σε ένα καλά οργανωμένο κύκλωμα, πίσω από τις παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις εκατομμυρίων ευρώ του ΟΠΕΚΕΠΕ, φαίνεται ότι βρίσκεται η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO). Το εύρος της απάτης εκτιμάται ότι θα προκύψει από την ανάλυση των ψηφιακών αρχείων, εγγράφων και φακέλων που κατασχέθηκαν πρόσφατα από τα γραφεία του Οργανισμού αλλά και από σπίτια ιδιωτών. Ωστόσο, τα πρώτα στοιχεία κάνουν λόγο για εκτεταμένη διαφθορά με τη συμμετοχή υπαλλήλων και πιθανότατα στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Δεν είναι τυχαία άλλωστε η αναφορά καλά πληροφορημένης πηγής στη Realnews ότι «οι ψευδείς δηλώσεις και οι παράνομες επιδοτήσεις για εικονικά βοσκοτόπια αποτελούσαν συνήθη διαδικασία. Το κύκλωμα, δυστυχώς, είχε βαθιές ρίζες». Κατόπιν αυτού, δεν αποκλείεται ανάμεσα στους κατηγορούμενους για το σκάνδαλο, που ελέγχονται πλέον για βαριά ποινικά αδικήματα, εκτός από τους ιδιώτες που έλαβαν επιδοτήσεις που δεν δικαιούνταν, να βρίσκονται και πρόσωπα που είχαν γνώση της λειτουργίας του Οργανισμού. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στον κύκλο των ατόμων που ερευνώνται είναι υπάλληλοι σε καίριες θέσεις και πιθανότατα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ωστόσο, ως ύποπτα ενδέχεται να κληθούν και άλλα άτομα που λειτούργησαν ως ενδιάμεσοι. Πρόκειται για ανθρώπους που είχαν επαφή με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, αλλά και για εκπροσώπους των συνεταιρισμών σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που έχει στα «χέρια» της πολλούς φακέλους για τα έργα και τις ημέρες του ΟΠΕΚΕΠΕ, είναι καλά συντονισμένη και σύντομα αναμένεται να αποκαλύψει πού κατέληξαν τα εκατοντάδες εκατομμύρια που διαχειρίζεται ο Οργανισμός, ειδικότερα την περίοδο 2019-2022, στην οποία εστιάζουν οι έρευνες.
Το διάστημα αυτό, όπως προκύπτει από την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, εντοπίστηκε σωρεία υποθέσεων είσπραξης παράνομων κοινοτικών επιδοτήσεων από «μαϊμού»-νέους αγρότες και κτηνοτρόφους ή άλλους που δήλωναν εικονικά βοσκοτόπια ανά την Ελλάδα. Οι αρμόδιοι δεν είναι ακόμα σε θέση να προσδιορίσουν το ύψος της απάτης, ωστόσο οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πάνω από 4 εκατομμύρια ευρώ. Σημειώνεται ότι η Κρήτη, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, βρίσκεται στο στόχαστρο της έρευνας, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, πάνω από το 80% των παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων έχει δοθεί σε κατοίκους του νησιού.
Και ενώ η συγκεκριμένη έρευνα βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ξεχωρίσει αρκετές περιπτώσεις απάτης για τις οποίες έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις για παράνομες επιδοτήσεις. Οι διώξεις αφορούν περίπου εκατό άτομα που στο παρελθόν εισέπραξαν χωρίς να δικαιούνται ευρωπαϊκά κονδύλια, προσκομίζοντας ψευδή στοιχεία. Οι ετυμηγορίες γι’ αυτές τις πρώτες δίκες αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον εν μέσω και της εκτεταμένης έρευνας που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Στο δικαστήριο
Την περασμένη Πέμπτη, ενώπιον του δικαστηρίου βρέθηκαν 3 κατηγορούμενοι για επιδοτήσεις που έλαβαν παρανόμως από τον ΟΠΕΚΕΠΕ την περίοδο 2015 2016. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε σε έρευνα που έγινε το 2019. Το «παρών» στο δικαστήριο έδωσε η μέχρι πρότινος προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του Οργανισμού, Παρασκευή Τυχεροπούλου, που απομακρύνθηκε από τη θέση της και ήδη βρίσκεται αντιμέτωπη με πειθαρχικές διαδικασίες μετά τον εντοπισμό σοβαρών παρατυπιών για επιδοτήσεις σε περιοχές της Κρήτης και της Ηπείρου.
Οπως ανέφερε η Π. Τυχεροπούλου, αυτό που χτύπησε το «καμπανάκι» για να αποκαλυφθεί στη συνέχεια η απάτη είναι ότι ξαφνικά μεγάλος αριθμός αγροτών και κτηνοτρόφων δήλωνε στην κατοχή του περισσότερες εκτάσεις απ’ ό,τι είχε δηλώσει τα προηγούμενα χρόνια. Παράλληλα, επρόκειτο για εκτάσεις χωρίς ζωικό κεφάλαιο που ήταν πολύ μακριά από την κατοικία των αγροτών που έλαβαν τις επιδοτήσεις.
Οπως αναφέρθηκε στη δίκη, σε μία περίπτωση, κτηνοτρόφος που πέθανε το 2016 πήρε επιδότηση το 2015 για έκταση που δεν κατείχε, αλλά δήλωνε ότι την είχε νοικιάσει για τα ζώα του. Ωστόσο, το ενοίκιο που είχε δηλώσει ήταν πολύ χαμηλό. Σε άλλη περίπτωση, ιδιώτες από το Ρέθυμνο, που το 2019 κατέθεσαν μισθωτήρια για εκτάσεις που εκμεταλλεύονταν στην Τζια έλαβαν επιδοτήσεις 73.000 ευρώ. Την επομένη, δύο άλλοι Ρεθυμνιώτες εμφανίστηκαν να νοικιάζουν ακριβώς την ίδια έκταση. Η έρευνα έδειξε ότι ήταν ακόμα μία υπόθεση όπου με εικονικά βοσκοτόπια εισπράχθηκαν παράνομες επιδοτήσεις.
Ειδικότερα, μεταξύ 2019 και 2022, αρκετά άτομα παρουσιάστηκαν ως νέοι γεωργοί και έλαβαν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό αποθεματικό που χρηματοδοτείται από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), βάσει των ψευδών δηλώσεων που φέρονται να κατέθεσαν. Αυτές περιελάμβαναν αναληθή στοιχεία σχετικά με την ιδιοκτησία ή τη μίσθωση βοσκοτόπων που ήταν επιλέξιμες για επιδοτήσεις, δίνοντας τη λανθασμένη εντύπωση ενεργών γεωργικών δραστηριοτήτων.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι βοσκότοποι που δηλώθηκαν ήταν στην πραγματικότητα δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες προηγουμένως είχαν διατεθεί μόνο για χρήση από κτηνοτρόφους που δεν διέθεταν ιδιωτική γεωργική γη. Τα βοσκοτόπια αυτά βρίσκονταν συχνά μακριά από τον πραγματικό τόπο κατοικίας των ατόμων που ισχυρίζονταν ότι τα κατείχαν ή τα ενοικίαζαν. Κατά τα επόμενα έτη, έως ο 2024, τα ίδια άτομα συνέχισαν να υποβάλλουν ψευδείς δηλώσεις ζωικού κεφαλαίου, με αποτέλεσμα να τους παραχωρηθούν δημόσιες βοσκήσιμες εκτάσεις, οι οποίες στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για την ενεργοποίηση και τη διατήρηση των δικαιωμάτων πληρωμής τους.
«Η παράνομη αυτή πρακτική ενδέχεται να οργανώθηκε με συστηματικό τρόπο με τη συμμετοχή μελών του διοικητικού συμβουλίου και υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ», αναφέρεται στην πρόσφατη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Οπως ήταν λογικό, η αποκάλυψη του σκανδάλου με τον ΟΠΕΚΕΠΕ δρομολόγησε τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο πρόεδρος του Οργανισμού, Νίκος Σαλάτας, απομακρύνθηκε από τη θέση του έπειτα από απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Τσιάρα.
Ακολούθως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε την κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τη μεταφορά των βασικών αρμοδιοτήτων του στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Πλέον, οι επιδοτήσεις θα δίνονται μέσω μιας ειδικής νέας διεύθυνσης που θα δημιουργηθεί εντός της ΑΑΔΕ, η οποία θα διασταυρώνει τα περιουσιακά στοιχεία των αγροτών με τις επιδοτούμενες εκτάσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι έντονες είναι οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, κυρίως του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, επεξεργάζονται στοιχεία και μελετούν το ενδεχόμενο να αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη διερεύνηση του σκανδάλου ακόμα και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο. Το ΠΑΣΟΚ έχει ζητήσει τη σύγκληση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας για το θέμα, ενώ ανάλογη πρωτοβουλία έλαβε και το ΚΚΕ.
