Η εξέγερση των νεαρών φοιτητών στο Μπανγκλαντές ονομάστηκε επανάσταση της Γενιάς Ζ ενάντια σε μια 76χρονη ηγέτιδα που κυριαρχούσε στο έθνος για δεκαετίες, σημειώνει το CNN.
Τη Δευτέρα παραιτήθηκε η πρωθυπουργός Σεΐχ Χασίνα και εγκατέλειψε τη χώρα με ελικόπτερο έπειτα από εβδομάδες θανατηφόρων αντικυβερνητικών ταραχών. Η αποχώρηση της Χασίνα τερματίζει 15 χρόνια στην εξουσία που σημαδεύτηκαν από την καταστολή των πολιτικών ελευθεριών και τη σκληρή χρήση των δυνάμεων ασφαλείας για τη συντριβή των διαφωνούντων.
Σε εθνικό διάγγελμα, ο αρχηγός του στρατού του Μπανγκλαντές στρατηγός Γουέικερ-ουζ-Ζαμάν δήλωσε ότι ο στρατός θα σχηματίσει προσωρινή κυβέρνηση, αλλά οι ηγέτες των φοιτητικών διαδηλώσεων ζήτησαν από τον νομπελίστα Μοχάμεντ Γιούνους να ηγηθεί μιας προσωρινής διοίκησης.
Αυτό που ξεκίνησε ως ειρηνική διαμαρτυρία από φοιτητές κατά των ποσοστώσεων για την πρόσληψη στο δημόσιο μετατράπηκε σε μια πανεθνική προσπάθεια για την απομάκρυνση της Χασίνα μετά την καταστολή των διαδηλωτών από την κυβέρνηση που σκότωσε περίπου 300 ανθρώπους, σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης και πρακτορεία.
Μπανγκλαντές: Τι είναι οι ποσοστώσεις που έκαναν την πρωθυπουργό να δραπετεύσει με ελικόπτερο
Η Χασίνα κατηγόρησε την αντιπολίτευση για τη βία και επέβαλε αποκλεισμούς του διαδικτύου και επ’ αόριστον απαγόρευση κυκλοφορίας σε ολόκληρη τη χώρα.
Η αντίδρασή της φούντωσε περαιτέρω τις διαδηλώσεις και, στο τέλος, η μακροβιότερη γυναίκα επικεφαλής της κυβέρνησης στον κόσμο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει γρήγορα τη χώρα μαζί με την αδελφή της στην Ινδία, προτού τα πλήθη εισβάλουν στην επίσημη κατοικία της, σπάζοντας τοίχους και λεηλατώντας το περιεχόμενό της.
Γιατί ήταν οι Μπαγκλαντεσιανοί στους δρόμους;
Οι φοιτητές άρχισαν να διαμαρτύρονται την 1η Ιουλίου στο διάσημο Πανεπιστήμιο της Ντάκα ζητώντας να τερματιστεί το σύστημα ποσοστώσεων της κυβέρνησης, το οποίο επιφυλάσσει το 30% των θέσεων στο δημόσιο για συγγενείς βετεράνων που πολέμησαν στον πόλεμο ανεξαρτησίας του Μπαγκλαντές από το Πακιστάν το 1971.
Πολλοί από τη σύγχρονη πολιτική ελίτ της χώρας έχουν συγγένεια με αυτή τη γενιά – συμπεριλαμβανομένης της Χασίνα, κόρης του σεΐχη Μουτζιμπούρ Ραχμάν, του ευρέως θεωρούμενου ιδρυτή του σύγχρονου Μπαγκλαντές, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1975.
Οι δεσμευμένοι ρόλοι συνδέονταν με την ασφάλεια της εργασίας και τις υψηλότερες αμοιβές, και οι διαδηλωτές δήλωσαν ότι το σύστημα των ποσοστώσεων είναι μεροληπτικό και ευνοεί τους υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος Awami League της Hasina. Αιτία της οργής ήταν τα υψηλά επίπεδα ανεργίας στη χώρα, ιδίως μεταξύ των νέων. Το Μπανγκλαντές γνώρισε ισχυρή οικονομική ανάπτυξη υπό τη Χασίνα, αλλά επιβραδύνθηκε στη μεταπανδημική εποχή και μαστίζεται από υψηλό πληθωρισμό και εξαντλημένα συναλλαγματικά αποθέματα. Σε ένα έθνος 170 εκατομμυρίων ανθρώπων, περισσότερα από 30 εκατομμύρια δεν εργάζονται ή δεν σπουδάζουν.
Οι διαδηλώσεις έγιναν βίαιες στις 15 Ιουλίου και η ολοένα και πιο αιματηρή αντίδραση της κυβέρνησης τροφοδότησε περαιτέρω την οργή τους, ακόμη και αφού το Ανώτατο Δικαστήριο ανακάλεσε τις περισσότερες από τις αμφιλεγόμενες ποσοστώσεις στις κυβερνητικές θέσεις εργασίας και οι αποκλεισμοί του διαδικτύου άρθηκαν.
Την Κυριακή, τουλάχιστον 91 άνθρωποι σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις μεταξύ της αστυνομίας και των διαδηλωτών, ο υψηλότερος αριθμός για μία μόνο ημέρα από οποιαδήποτε διαμαρτυρία στην πρόσφατη ιστορία της χώρας.
«Αίμα μπροστά στο πανεπιστήμιό μου»
Μετά την παραίτηση της Hasina τη Δευτέρα, οι πανηγυρισμοί έδωσαν σύντομα τη θέση τους σε περισσότερη βία, καθώς οι διαδηλωτές πυρπόλησαν πολλά κτίρια, συμπεριλαμβανομένου του Μουσείου Μνημείου Bangabandhu – την προγονική κατοικία του πατέρα της Hasina, Mujibur Rahman – και τα γραφεία της Awami League, δήλωσαν αυτόπτες μάρτυρες στο CNN.
«Τα πράγματα έγιναν άσχημα πολύ γρήγορα», δήλωσε ο Raiyan Aftab, 23 ετών, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο BRAC, ο οποίος δήλωσε ότι η αστυνομία πυροβόλησε εναντίον των διαδηλωτών έξω από την πανεπιστημιούπολη. «Πυροβόλησαν τους πάντες. Υπάρχει αίμα μπροστά από το πανεπιστήμιό μου αυτή τη στιγμή. Υπάρχουν περίπου 30 πτώματα… Δεν μπορούσα να κοιμηθώ όλη τη νύχτα».
Σε ολόκληρη την πρωτεύουσα, αντικυβερνητικοί διαδηλωτές δέχθηκαν επιθέσεις από την αστυνομία και το στρατιωτικό προσωπικό, δήλωσαν μάρτυρες. Στο Ιατρικό Κολλέγιο της Ντάκα, η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον διαδηλωτών, σύμφωνα με έναν ανταποκριτή του CNN που βρισκόταν στη σκηνή.
Φοιτητές και διαδηλωτές στην Πανεπιστημιούπολη της Ντάκα και στο Shaheed Minar, ένα εθνικό μνημείο στην πρωτεύουσα, ξυλοκοπήθηκαν από την αστυνομία καθώς συγκεντρώνονταν σε αυτές τις τοποθεσίες.
Τι θα γίνει στο εξής;
Την Τρίτη, το Μπαγκλαντές ανέμενε τον σχηματισμό της προσωρινής κυβέρνησης και οι διαδηλωτές της οργάνωσης Φοιτητές κατά των Διακρίσεων δήλωσαν ότι θα συναντηθούν με τον αρχηγό του στρατού του Μπαγκλαντές.
Ο ηγέτης των φοιτητών Μοχάμεντ Ναχίντ Ισλάμ δήλωσε ότι δεν έχουν επιτύχει όλους τους στόχους τους και ότι μετά την παραίτηση της Χασίνα, η ομάδα θέλει να «καταργήσει τα φασιστικά συστήματα για πάντα». Οι επικεφαλής λένε ότι δεν θα δεχτούν μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία ή την υποστήριξη του στρατού.
Η ομάδα διαμαρτυρίας λέει ότι η προσωρινή κυβέρνηση θα πρέπει να διοικείται από τον Γιούνους, έναν κοινωνικό επιχειρηματία και τραπεζίτη που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 2006 για το πρωτοποριακό έργο του στον τομέα των μικροχρηματοδοτήσεων που βοήθησε στην ανακούφιση της φτώχειας στο Μπαγκλαντές.
Ο Γιούνους θα επιστρέψει σύντομα στο Μπαγκλαντές με σκοπό να αναλάβει τη θέση «μετά από μια μικρή ιατρική επέμβαση στο Παρίσι», δήλωσε πηγή στο CNN. Η ομάδα Students Against Discrimination επιβεβαίωσε επίσης την επιστροφή του, λέγοντας στο CNN με γραπτό μήνυμα: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που λέμε ότι ο Δρ Γιούνους συμφώνησε να αποδεχθεί αυτή την πρόκληση για τη σωτηρία του Μπαγκλαντές, σύμφωνα με το αίτημα των φοιτητών μας».
Μιλώντας στο CNN τη Δευτέρα, ο Γιούνους δήλωσε ότι ήθελε να δει τον στρατό να παραδίδει τον έλεγχο της χώρας σε μια πολιτική κυβέρνηση.
«Ο κόσμος γιορτάζει στους δρόμους και πολλά εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο το Μπαγκλαντές [γιορτάζουν] σαν να είναι η ημέρα της απελευθέρωσής μας», είπε.
