Η ανακοίνωση του σχεδίου του Νετανιάχου  ότι το Ισραήλ θα ξεκινήσει άμεσα μια νέα, διευρυμένη επίθεση στη Γάζα και να διατηρήσει τα εδάφη που θα καταλάβει  αποτελεί μια σημαντική στιγμή, τουλάχιστον σε επίπεδο δημόσιας ρητορικής, σχολιάζει σε ανάλυσή του ο Guardian.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης του πολέμου που κράτησε 19 μήνες, τα ισραηλινά στρατεύματα έχουν πραγματοποιήσει εκτεταμένες και συχνά αιματηρές επιχειρήσεις που έχουν καλύψει όλες τις περιοχές της Γάζας, εκτός από το κεντρικό της τμήμα, αλλά μέχρι στιγμής έχουν περιορίσει τη μόνιμη παρουσία τους σε μια ζώνη ασφαλείας περίπου ενός  χιλιομέτρου κατά μήκος της κατεστραμμένης περιμέτρου της περιοχής και σε δύο διαδρόμους ανατολής-δύσης.

Αυτό όμως φαίνεται να αλλάζει. Μόλις ξεκινήσει η «Επιχείρηση Άρματα του Γεδεών», το Ισραήλ θα στείλει τα στρατεύματά του σε μεγάλο – αν όχι σε ολόκληρο – μέρος της Γάζας, και θα επιδιώξει να εγκαθιδρύσει μια “διαρκή παρουσία” εκεί, σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι μιλούν επίσης ανοιχτά για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων προς τη νότια Γάζα και για τον ενδεχόμενο “εκούσιο” εκτοπισμό τους από την περιοχή συνολικά, ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή του σχεδίου ανασυγκρότησης που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τον Ιανουάριο. Ο ακροδεξιός Ισραηλινός υπουργός Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριτς, κάλεσε τη Δευτέρα τους Ισραηλινούς να αποδεχτούν τη λέξη “κατοχή”.

Όλα αυτά θα επιβεβαιώσουν τους μακροχρόνιους φόβους πολλών σχετικά με τις προθέσεις του Ισραήλ στη Γάζα και θα προκαλέσουν διεθνή κατακραυγή.

Γιατί τώρα;

Η ιδέα μιας μεγάλης νέας επίθεσης στη Γάζα έχει συζητηθεί και αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης εντός της κυβέρνησης και των ανώτατων κλιμακίων του στρατού εδώ και αρκετούς μήνες. Γιατί λοιπόν η κυβέρνηση του Ισραήλ ανακοίνωσε αυτό το σχέδιο τόσο ηχηρά; Και γιατί τώρα;

Ένας βασικός παράγοντας είναι οι έμμεσες συνομιλίες που διεξάγονται με τη Χαμάς για μια νέα εκεχειρία. Η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, ελπίζει ότι η επιστράτευση δεκάδων χιλιάδων εφέδρων, η απειλή της νέας επίθεσης και η προοπτική κατάληψης μεγάλων εκτάσεων θα αναγκάσουν τους ηγέτες της Χαμάς να κάνουν παραχωρήσεις. Για τον λόγο αυτό είπε ότι υπάρχει ένα παράθυρο, αν η Χαμάς αλλάξει στάση στο θέμα των ομήρων, στο διάστημα που το Ισραήλ θα ετοιμάζεται για να εισβάλει στην Λωρίδα της Γάζας.

Αν αυτό δεν συμβεί, τότε η φυσική κατοχή εδαφών θα αποτελέσει πίεση σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις και θα επιτρέψει την περαιτέρω αποδυνάμωση της Χαμάς στο μεταξύ. Οι διπλοί πολεμικοί στόχοι του Ισραήλ – να συντρίψει τη Χαμάς και να απελευθερώσει τους 59 ομήρους που εξακολουθεί να κρατά – παραμένουν αμετάβλητοι, αν και ο Νετανιάχου έχει δείξει ότι προτεραιότητα έχει ο πρώτος.

Ο Τραμπ πρόκειται να επισκεφθεί τη Μέση Ανατολή σε δέκα ημέρες, και Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η επίθεση θα ξεκινήσει αφού ο ηγέτης του σημαντικότερου συμμάχου της χώρας τους έχει απολαύσει τη φιλοξενία της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Κατάρ. Εικόνες καταστροφής και θανάτου από τη Γάζα θα καθιστούσαν τη διπλωματική παρουσία του Τραμπ πιο δύσκολη.

Στην πραγματικότητα, η περίπλοκη επιμελητεία που απαιτείται για τη μετακίνηση και κινητοποίηση επιπλέον στρατευμάτων στο Ισραήλ πιθανόν να σημαίνει ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση.

Το σχέδιο κατοχής

Το Ισραήλ έχει πλέον ανακοινώσει δημόσια και το σχέδιό του να επιτρέψει την είσοδο κάποιας ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, η οποία, σύμφωνα με στελέχη ανθρωπιστικών οργανώσεων, έχει οδηγηθεί “στο χείλος της καταστροφής” έπειτα από δύο μήνες αυστηρού αποκλεισμού τροφίμων, καυσίμων, φαρμάκων και κάθε άλλου είδους προμηθειών.

Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μεγάλων κέντρων διανομής που θα διαχειρίζονται ιδιωτικές εργολαβικές εταιρείες στο νότιο τμήμα της Γάζας, όπου θα μεταβαίνουν εκπρόσωποι κάθε παλαιστινιακής οικογένειας – αφού πρώτα έχουν ελεγχθεί – για να παραλαμβάνουν πακέτα τροφίμων. Ισραηλινοί στρατιώτες θα φρουρούν τις βάσεις αυτές, που πιθανότατα θα βρίσκονται σε μια τεράστια ζώνη έως και 5 χιλιομέτρων πλάτους, η οποία εκκαθαρίζεται αυτή τη στιγμή κατά μήκος των συνόρων με την Αίγυπτο.

Το σχέδιο έχει απορριφθεί ως μη εφαρμόσιμο, επικίνδυνο και πιθανώς παράνομο βάσει του διεθνούς δικαίου από κορυφαίες ανθρωπιστικές οργανώσεις. Δεν έχει γίνει επίσης καμία αναφορά στο ποιος θα παρέχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αποχέτευση, νερό, καύσιμα και όλα τα υπόλοιπα απαραίτητα για τη ζωή στην περιοχή.

Έγγραφα που περιγράφουν και υποστηρίζουν την επιβολή στρατιωτικής διοίκησης στη Γάζα κυκλοφορούν μεταξύ ανώτερων Ισραηλινών αξιωματούχων για πάνω από έναν χρόνο. Ο Νετανιάχου συνεχίζει να απορρίπτει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να κυβερνήσει την περιοχή η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία ασκεί μερική εξουσία στη Δυτική Όχθη υπό κατοχή. Ούτε έχει παρουσιάσει κάποια άλλη μορφή μελλοντικής πολιτικής διευθέτησης για τη Γάζα. Το πιθανότερο αποτέλεσμα, εφόσον προχωρήσει η νέα επίθεση, θα είναι τα ισραηλινά στρατεύματα να καταστούν de facto κυβερνήτες μεγάλου μέρους της Γάζας και των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων της.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επίσης δεν προσφέρει πολλά στην πλειονότητα των Ισραηλινών που ζητούν συμφωνία για κατάπαυση του πυρός ώστε να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση των ομήρων. Ο κυβερνητικός του συνασπισμός εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στήριξη ακροδεξιών κομμάτων, τα οποία είναι απολύτως ικανοποιημένα με την προοπτική της νέας επίθεσης και μιας “διαρκούς” ισραηλινής παρουσίας στη Γάζα. Ο Νετανιάχου φαίνεται πλέον πιθανό να παραμείνει στην εξουσία για περίπου 15 μήνες ακόμη, μέχρι τις επόμενες εκλογές.

Περισσότεροι από 1.200 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, σκοτώθηκαν στη αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ το 2023 που πυροδότησε τον πόλεμο, και περίπου 250 άτομα αιχμαλωτίστηκαν, εκ των οποίων οι 58 παραμένουν στη Γάζα. Πάνω από 52.000 Παλαιστίνιοι, κυρίως άμαχοι, έχουν σκοτωθεί στην ισραηλινή επίθεση που ακολούθησε.

Τη Δευτέρα – εν μέσω της οργής και του ενθουσιασμού που προκάλεσε η “Επιχείρηση Άρματα του Γεδεών” – η ανακοίνωση ότι το ισραηλινό συμβούλιο ασφαλείας αποφάσισε να μην συστήσει “σε αυτή τη φάση” κρατική εξεταστική επιτροπή για τις αποτυχίες που επέτρεψαν εκείνη την επίθεση πέρασε σχεδόν απαρατήρητη.

Οποιαδήποτε έρευνα θα πρέπει να περιμένει μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος, δήλωσε ο Νετανιάχου στους Ισραηλινούς.