Ένα σκάνδαλο τεραστίων διαστάσεων συγκλονίζει το Μεξικό, καθώς οι αρχές συνέλαβαν τον δήμαρχο της Τεουτσιτλάν, Χοσέ Μουργκία Σαντιάγο, τον οποίο βαραίνουν σοβαρές υποψίες για παράλειψη καθήκοντος και συνέργεια με ισχυρό καρτέλ ναρκωτικών.

Σύμφωνα με πηγή των ομοσπονδιακών αρχών, η οποία μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ζητώντας να διατηρηθεί η ανωνυμία της, ο Σαντιάγο φέρεται να είχε γνώση για τη δράση του καρτέλ Νέα Γενιά του Χαλίσκο (CJNG) στην κοινότητά του, χωρίς να λάβει κανένα μέτρο.

Στο επίκεντρο της υπόθεσης βρίσκεται ένα εγκαταλελειμμένο ράντσο, το οποίο σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της έρευνας είχε μετατραπεί σε κέντρο εκπαίδευσης του καρτέλ, όπου φέρονται να κρατούνταν και να εκπαιδεύονταν βίαια ακόμη και άνθρωποι που είχαν στρατολογηθεί παρά τη θέλησή τους. Οι αποκαλύψεις αυτές οδήγησαν στη σύλληψη όχι μόνο του δημάρχου, αλλά και περισσότερων από δέκα ατόμων, μεταξύ των οποίων βρίσκονται ο αρχηγός της αστυνομίας γειτονικής κοινότητας και δύο αστυνομικοί.

Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες φέρνουν στο φως μέλη συλλογικότητας συγγενών αγνοουμένων, οι οποίοι εδώ και μήνες ερευνούσαν την εξαφάνιση αγαπημένων τους προσώπων. Σύμφωνα με τις καταγγελίες τους, το συγκεκριμένο ράντσο λειτουργούσε ως «κέντρο εξόντωσης», εφοδιασμένο με μυστικά «κρεματόρια», όπου εκτελούνταν και καίγονταν κρατούμενοι. Όπως αναφέρουν, τον Μάρτιο εντόπισαν θαμμένα ανθρώπινα οστά, ρούχα, εκατοντάδες ζεύγη παπουτσιών και άλλα προσωπικά αντικείμενα στον χώρο, τα οποία είχαν περάσει απαρατήρητα από τις αρχές όταν εκείνες ερεύνησαν την περιοχή τον Σεπτέμβριο του 2024, έπειτα από καταγγελίες για πυροβολισμούς.

Παρά τις σοβαρές αυτές καταγγελίες, η ομοσπονδιακή εισαγγελία εμφανίζεται πιο επιφυλακτική, αμφισβητώντας τον χαρακτηρισμό του ράντσου ως «κέντρου εξόντωσης». Ωστόσο, παραδέχεται την ανεύρεση απανθρακωμένων θραυσμάτων ανθρώπινων οστών, γεγονός που επιβεβαιώνει τουλάχιστον την παρουσία νεκρών στο σημείο. Η έρευνα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τις αρχές να προσπαθούν να διαπιστώσουν πόσοι άνθρωποι μπορεί να έχουν δολοφονηθεί εκεί.

Το εύρος της υπόθεσης έρχεται να προστεθεί σε μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση που μαστίζει το Μεξικό. Όπως αναφέρει επιτροπή του ΟΗΕ, στη χώρα καταγράφονται πάνω από 127.000 αγνοούμενοι, στην πλειονότητά τους θύματα των εγκληματικών οργανώσεων που δρουν ανεξέλεγκτα. Η κατάσταση επιδεινώθηκε από το 2006, όταν ο στρατός επιστρατεύθηκε για την καταπολέμηση των καρτέλ, οδηγώντας όμως σε διάσπασή τους σε μικρότερες και ακόμη πιο βίαιες συμμορίες.

Η πολιτεία Χαλίσκο, όπου εντοπίζεται η Τεουτσιτλάν, θεωρείται το πιο πληττόμενο σημείο της χώρας, με περισσότερες από 15.000 καταγεγραμμένες εξαφανίσεις, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Η υπόθεση του δημάρχου Σαντιάγο έρχεται να πυροδοτήσει εκ νέου την ανησυχία της μεξικανικής κοινωνίας, καθώς φαίνεται πως ακόμη και εκλεγμένοι αξιωματούχοι ενδέχεται να εμπλέκονται ή να αδιαφορούν μπροστά σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.