Η πρόσφατη διακοπή ρεύματος που έπληξε την Ισπανία και την Πορτογαλία έφερε στο φως τις αδυναμίες του ηλεκτρικού δικτύου της Ιβηρικής Χερσονήσου και επανεκκίνησε τις συζητήσεις για την ανάγκη ενίσχυσης της ενεργειακής διασύνδεσης με την υπόλοιπη Ευρώπη, αναφέρει το Politico.

Παρότι η χρήση πράσινης ενέργειας βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα στην περιοχή, ειδικοί και αξιωματούχοι προειδοποιούν πως οι υποδομές αυτές δεν συμβαδίζουν με τους ρυθμούς της παραγωγής και τη ζήτηση, με αποτέλεσμα να καθίστανται ευάλωτες σε μεγάλες διαταραχές, οι οποίες δυναμικά μπορούν να καταλήξουν σε ένα άνευ προηγούμενου μπλακ άουτ, όπως αυτό που συνέβη τη Δευτέρα (28/04).

Τι δήλωσε η REE

Σήμερα, μια ημέρα μετά τη μαζική διακοπή ρεύματος που βύθισε στο σκοτάδι τμήματα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, ο διαχειριστής του ισπανικού δικτύου, REE, ανακοίνωσε πως αποκλείεται το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης.

Παράλληλα όμως, σύμφωνα με τις δηλώσεις του διευθυντή Επιχειρήσεων Συστήματος της REE, Εδουάρδο Πριέτο, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν πως η αστάθεια στο σύστημα προκλήθηκε από δύο περιστατικά απώλειας ηλεκτροπαραγωγής, πιθανόν σε εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών στη νοτιοδυτική Ισπανία.

Όπως δήλωσε ο Πριέτο, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, «μέχρι να λάβουμε τα δεδομένα που σχετίζονται με τις μονάδες παραγωγής δεν μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα».

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η REE σκοπεύει να επενδύσει σε περισσότερες διασυνδέσεις με τη Γαλλία για να καταστήσει το σύστημα πιο σταθερό.

Η Ισπανία συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων παραγωγών ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη, γεγονός που αναζωπύρωσε τη συζήτηση για το κατά πόσο η αστάθεια στην προσφορά από ηλιακή και αιολική ενέργεια καθιστά τα δίκτυα πιο ευάλωτα σε διακοπές.

Το οικονομικό κόστος του μπλακ άουτ

Η επενδυτική τράπεζα RBC εκτίμησε πως το οικονομικό κόστος της διακοπής ενδέχεται να κυμανθεί μεταξύ 2,25 και 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, κατηγορώντας την ισπανική κυβέρνηση για εφησυχασμό σε ό,τι αφορά τις υποδομές, σε ένα ενεργειακό σύστημα που εξαρτάται έντονα από την ηλιακή ενέργεια και διαθέτει περιορισμένες δυνατότητες αποθήκευσης.

Περιορισμένες διασυνδέσεις με την υπόλοιπη Ευρώπη

Η Ισπανία και η Πορτογαλία διαθέτουν ένα από τα πιο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους δίκτυα στην Ευρώπη, ωστόσο παρουσιάζουν εξαιρετικά περιορισμένες διασυνδέσεις με τη Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνει το Politico στο άρθρο του.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκφράσει εδώ και καιρό την επιθυμία να αλλάξει αυτή την κατάσταση, ενθαρρύνοντας σθεναρά τα κράτη-μέλη να κατασκευάσουν περισσότερες διασυνδέσεις.

Οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι η αύξηση των ενεργειακών διασυνδέσεων ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού και διευκολύνει τη ροή ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ χωρών.

Αν και η Μαδρίτη, η Λισαβόνα και το Παρίσι έχουν επανειλημμένα εκφράσει τη βούλησή τους να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, η πρόοδος υπήρξε αργή.

Παρά το γεγονός ότι η Ισπανία και η Γαλλία προχωρούν τελικά με ένα νέο έργο διασύνδεσης στη Χώρα των Βάσκων, οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της ΕΕ προειδοποίησαν πέρυσι ότι «δεν έχει απελευθερωθεί επαρκής ικανότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας».

Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν περισσότερες διασυνδέσεις θα είχαν αποτρέψει τη διακοπή.

Από τη μία πλευρά, «περισσότερες διασυνοριακές συνδέσεις θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ικανότητα της Ισπανίας να εξισορροπεί την προσφορά και τη ζήτηση και να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια», δήλωσε η Pratheeksha Ramdas, ανώτερη αναλύτρια ενέργειας στην εταιρεία Rystad.

Όπως σημείωσε, η περιορισμένη δυνατότητα εμπορικής συναλλαγής με τη Γαλλία «περιορίζει τις δυνατότητες ταχείας αντίδρασης κατά τη διάρκεια μεγάλων διαταραχών».

Από την άλλη πλευρά, τόνισε ότι «η αυξημένη διασύνδεση ενδέχεται να διακινδυνεύσει τη διάδοση αστάθειας συχνότητας σε γειτονικά συστήματα», δημιουργώντας ένα φαινόμενο ντόμινο με διακοπές ρεύματος και σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρωταθλήτριες της πράσινης ενέργειας, αλλά με πιεσμένες υποδομές

Η Ισπανία και η Πορτογαλία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πράσινης μετάβασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και λίγο πριν τη διακοπή της Δευτέρας, παρήγαγαν πάνω από το 80% της ηλεκτρικής τους ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Ωστόσο, ειδικοί έχουν επισημάνει εδώ και καιρό ότι η ταχεία ανάπτυξη της ηλιακής και αιολικής ενέργειας ασκεί αυξανόμενη πίεση στο δίκτυο της Ισπανίας, το οποίο χρειάζεται αναβάθμιση για να ανταποκριθεί στον αυξημένο όγκο διαλείπουσας παραγωγής (η παραγωγή που δεν είναι συνεχής).

Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν ευθύνονται για τη διακοπή.

«Η φύση και η κλίμακα της διακοπής καθιστούν απίθανο το ενδεχόμενο να ευθύνεται ο όγκος των ανανεώσιμων, καθώς το ισπανικό δίκτυο λειτουργεί πολύ συχνά με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά τέτοιας παραγωγής», δήλωσε ο Daniel Muir, ανώτερος αναλυτής ηλεκτρικής ενέργειας στην S&P Global.

Ο ίδιος πρόσθεσε: «Υπήρχε επαρκής συμβατική παραγωγή διαθέσιμη, με πυρηνικές, υδροηλεκτρικές και θερμικές τεχνολογίες να είναι όλες ενεργές πριν από το συμβάν και… διαθέσιμες στον διαχειριστή του συστήματος».

Ο Leonardo Meeus, ειδικός σε θέματα ενέργειας της ΕΕ, υπογράμμισε πως η Ένωση έχει θεσπίσει, ειδικά από το 2016, σειρά κανονισμών που αποτρέπουν τις μονάδες ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) από το να αποσυνδέονται από το δίκτυο με τρόπο που θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητά του.

Οι σχετικοί κανόνες, όπως τα επικαιροποιημένα πρωτόκολλα σύνδεσης στο δίκτυο, έχουν σχεδιαστεί ακριβώς για την αποφυγή τέτοιων περιστατικών.