Η Κυριακή της Ορθοδοξίας (9.3.2025) είναι η πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (A’ νηστειών) και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες γιορτές της Εκκλησίας, γι’ αυτό και σ΄ όλους τους ιερούς ναούς γίνεται λιτανεία με τις εικόνες, ενώ αναγιγνώσκεται και το Σύμβολο της Πίστεως για να διατρανώσουμε τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας. 

Την Κυριακή της Ορθοδοξίας, την οποία υπολογίζουμε 42 ημέρες πριν από το Πάσχα, γιορτάζουμε την αναστήλωση των Ιερών Εικόνων και τη νίκη της Ορθοδοξίας απέναντι στην εικονομαχία.

Η εικονομαχία ήταν μια θεολογική και πολιτική διαμάχη που διήρκεσε από το 726 μ.Χ. έως το 843 μ.Χ. Κατά τη διάρκειά της, οι εικονομάχοι θεωρούσαν ότι η λατρεία των εικόνων ήταν ειδωλολατρική και κατέστρεφαν τις αγιογραφίες και τις εικόνες.

Ωστόσο, οι υπερασπιστές των εικόνων (γνωστοί ως εικονόφιλοι ή εικονολάτρες), υποστήριζαν ότι οι εικόνες είναι ένα μέσο έκφρασης της Πίστης και δεν λατρεύονται, αλλά τιμώνται.

Η διαμάχη αυτή έληξε το 843 μ.Χ., όταν η αυτοκράτειρα Θεοδώρα και ο Πατριάρχης Μεθόδιος Α’ αναστήλωσαν τις Ιερές Εικόνες και καθιέρωσαν την Κυριακή της Ορθοδοξίας ως γιορτή της νίκης της Πίστης.

Κατά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία αναγιγνώσκεται περικοπή από την προς Εβραίους επιστολής (ια’:24-26, και 32-40), όπου εκτίθενται οι αγώνες των αγίων ανδρών της Παλαιάς Διαθήκης υπέρ της Πίστεως, καθώς επίσης και περικοπή από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (Ιωάν. α’ 44-52), όπου ιστορείται η κλήση του Φιλίππου και Ναθαναήλ που ομολόγησαν τον Ιησού Χριστό ως υιόν του Θεού «Ῥαββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ Βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ».

Σε ανάμνηση της αναστήλωσης των Ιερών Εικόνων, στους ιερούς ναούς γίνεται περιφορά των εικόνων από τους κληρικούς και τους λαϊκούς, όπου ο καθένας κρατά από μια εικόνα, που έχει φέρει μαζί του απο το σπίτι του.

Παράλληλα, διαβάζεται το Συνοδικό της Ορθοδοξίας, που είναι ένα κείμενο που περιέχεται στο λειτουργικό βιβλίο του Τριωδίου και αποτελεί την περίληψη όλης της Ορθόδοξης διδασκαλίας της Εκκλησίας μας.

Το Συνοδικόν τής Ορθοδοξίας είναι οι αποφάσεις τής Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, πού αναφέρονται στην προσκύνηση των ιερών Εικόνων. Η ανάγνωσή τους την Κυριακή τής Ορθοδοξίας έδωσε τον τίτλο Συνοδικόν τής Ορθοδοξίας. Αργότερα στο Συνοδικόν τής Ορθοδοξίας προστέθηκε και ο όρος πίστεως τών ησυχαστικών Συνόδων τού 14ου αιώνος. Έτσι, το Συνοδικόν τής Ορθοδοξίας περιλαμβάνει τις αποφάσεις τόσο τής Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, όσο και των Συνόδων τού 14ου αιώνος.

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας συμβολίζει τη διατήρηση της αληθινής Πίστης μέσα από τους αιώνες, απέναντι στις αιρέσεις που προσπάθησαν να αλλοιώσουν το Ορθόδοξο δόγμα.

Τι τρώμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας συμπεριλαμβάνεται στις Κυριακές, που οι πιστοί τηρούν την νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής που διαρκεί μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.

Επομένως, το τραπέζι μας πρέπει να έχει νηστίσιμα εδέσματα. Σύμφωνα με την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν τρώμε κρέας και τρόφιμα που προέρχονται από επεξεργασία κρέατος.  Ωστόσο, ορισμένοι τηρούν αυστηρή νηστεία και δεν καταναλώνουν ούτε λάδι, ενώ άλλοι επιλέγουν απλά θαλασσινά ή λαδερά φαγητά.